Üreticiler krizin eşiğinde: Eskişehir meyveye hasret kalacak
Yurt genelinde son 3 gün içerisinde hava sıcaklıklarındaki ani düşüşler sonucu don, kar yağışı ve dolu olayları meydana geldi. Yer yer sıcaklığın eksi 15 dereceye düşmesiyle bazı bölgelerde son 30 yılın en düşük sıcaklık değerleri kaydedilirken, tarihin en büyük zirai don olaylarından birisinin yaşandığı açıklandı. Odunpazarı Ziraat Odası Başkanı Burhan Çelikoğlu, konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Eskişehir'de yüksek miktarda üretim kaybı olduğunu belirten Çelikoğlu, don ile birlikte Mihalıcçık kirazının tamamen bittiğini kaydetti. Bu sene tüketicinin meyveyi zor bulacağını ve pahalıya yiyeceğini kaydeden Çelikoğlu, Eskişehir'in afet bölgesi ilan edilmesi için başvuru yaptıklarını aktardı.
"Eskişehir'de Hemen Hemen Bütün Meyve Ağaçları Etkilendi"
Odunpazarı Ziraat Odası Başkanı Burhan Çelikoğlu, "Eskişehir'de durum, özellikle meyveciliğin ve kiraz üretiminin yoğun olduğu Mihalıcçık'ta vahim. Bugün Mihalıcçık Ziraat Odası Başkanı ile telefonda görüştük, kirazda yüzde 80-90 civarında zarar var. Sadece Eskişehir değil, Türkiye'nin 39 ilinde son yüzyılın en büyük zirai don afeti yaşandı. Bu nedenle İç Anadolu bölgesindeki meyve ağaçları tamamen zarar gördü. Eskişehir'de hemen hemen bütün meyve ağaçları etkilendi. Erken ekilen mısırlar, pancarlar, soğanlar, hatta arpa ve buğdaylar dahi sıkıntı yaşadı. Arpa ve buğdayda büyük bir sorun olmasa da verim düşüklüğü olacak. Pancar, mısır ve soğanlarda ise yüzde 30-40 verim kaybı bekleniyor. Bütün ürünlerde yoğun bir verim kaybı söz konusu" şeklinde konuştu.
"Bu Sene Tüketici Meyveyi Zor Bulacak, Bulsa Da Pahalıya Yiyecek"
Maddi zararın miktarı henüz tespit edilemediğini dile getiren Çelikoğlu, sözlerine şöyle devam etti:
"Bugün de don devam ediyor. Bu sene tüketici meyveyi zor bulacak, bulsa da pahalıya yiyecek. Meyve sıkıntısı tezgâhlara yansıyacak. Eskişehir kirazı, özellikle Mihalıcçık'ın yurt dışına ihraç edilen kirazı tamamen bitti. Bu konuda Tarım Bakanlığı'na ve Tarım İl Müdürlükleri'ne dilekçeler verdik. Eskişehir'in afet bölgesi ilan edilmesi için başvurular yaptık. Çiftçinin alabileceği bir önlem yok çünkü ekim sahaları çok büyük. Küçük çaplı üreticiler belki seralarda ateş yakma gibi geçici önlemler alabilir, ama bu kalıcı bir çözüm değil. Kalıcı çözüm doğayı korumaktan geçiyor. Biz doğayla oynadık, doğa da bize ceza veriyor. Bakanlığın destek açıklayacağı söyleniyor, ancak kapsamlı bir açıklama yapılmadı. Tohum ve gübrede destek sağlanabilir ya da Ziraat Bankası'na olan borçlarla ilgili öteleme veya af gelebilir. Beklentilerimiz bu yönde. Dolu zararı belirli bir bölgeyi vurup geçer, ama bu felaket İnönü'den Sivrihisar'a kadar her yeri etkiledi."
“Meyvede Bu Sene Sıkıntı Yaşayacağız”
Eskişehir Yaş Sebze ve Meyve Üreticileri Birliği Başkanı Yıldıran Kılıç, “Şu anda Eskişehir’de açık alanda bir ürünümüz yok mevsim itibariyle. Normalde açık ürünleri Mayıs ayı ortasında ekiyoruz. Seralarda naylonla tedbirler alındı, çok fazla zaiyatımız yok ama meyvelerde çok büyük bir zarar olduğunu düşünüyorum. Özellikle açık alandaki meyvelerin hiçbir şansı yok, don tamamen zarar verdi. Rüzgarı kesen çok soğuk olmayan bir bölgede belki ufak tefek kurtulur ama ticari anlamda özellikle Mihalıççık bölgesinde kiraz ekimi yapılan yerlerde çok soğuk olduysa zarar vermiş olabilir. Don olayı mevsim normali dışında yaşanan bir olay, özellikle meyvede bu sene sıkıntı yaşayacağımızı düşünüyorum ama net bir şey söylemek için detaylı bir inceleme gerekiyor. İnsanları şimdiden karamsarlığa itmek istemiyoruz. Şu anda mevsim normalinin çok çok altında bir soğuk oldu, ayaza çekti, o yüzden her şey dondu, bu da bir gerçek. Çiftçi zorlanırsa tabii ki devlet desteğine başvuracak ama devlet bunun ne kadarını karşılayabilir, nasıl bir destek sunabilir bilmiyoruz. Açık alanlar çok daha büyük, bu da daha büyük bir kayıp oluyor fakat mutlaka bir şeyler yapılacaktır” dedi.
“Kirazlar Gitti Meyve Ağaçlarını Don Yok Etti”
Tepebaşı Ziraat Odası Başkanı Kurtuluş Uzun ise zarar tespitlerinin devam ettiğini belirterek, “Don olaylarında buğday uçlarında yanma var. Kirazlar gitti, meyve ağaçlarını baya yok etti bu durum. Bahçelerde de aynı zarar söz konusu, ıspanak, marul, maydanozda baya yanma var. Donun büyük bir etkisi oldu. Kirazlar meyve vermeyecek duruma geldi. Fidelerde de zarar var, uğraşıldı ateş yakıldı fakat ne kadar faydası oldu o belli değil. Tarım il müdürlükleri de şu an geziyor, yerinde incelemeler yapıyor. Bizlerde bakıyoruz. Son duruma bakılarak çiftçiler için devlet yardımı istenecek” şeklinde konuştu.
“Hem Yetişecek Ürüne Hem Yetişmiş Ürün Etkilendi”
Yeşil Sakarya Üreticiler Birliği Başkanı Süleyman Buluşan don sürecinde planlama ve iklime göre pazarla yapılması gerektiğini vurguladı. Buluşan şu ifadelere yer verdi:
“Türkiye genelinde çok büyük bir don oldu özellikle meyve fidelerinde çok büyük bir hasar oldu. Ege’de İç Anadolu’da üzüm bağlarında asma yapraklarda yaprak yanma çok meyvede yanma çok. Zamansız bir dönemdi kimse Nisan ayında böyle bir şey olmasını beklemiyordu, biz de beklemiyorduk. Tarlada yapılması gereken çalışmalar yapılamıyor. 15 20 gündür üretici dikmek istediği fideyi dikemiyor. Sadece Eskişehir bölgesinde değil Türkiye genelinde de durum böyle. Sakarya bölgesinde domates dikildi bunlar bile etkilendi don olayından, etkilenmemesi için geç ekildi. Bu da üretim ve pazarlama için ileride sorun olacak. Don olayının hem yetişecek ürüne hem yetişmiş ürüne etkisi oldu. İyi bir planlama ile ilerlenmesi gerekiyor daha büyük bir zararla karşılanmaması için. Şu an Türkiye’de en büyük sıkıntı iklim değişkenliği, iklimler kaydı bu sebeple bu yanmalar gerçekleşti. 15 gün önce karnabahar vardı şu an piyasada karnabahar yok. İklimlere bağlıyoruz bu durumu. Mart ayında üretici 5 liraya marul satıyordu şu an belki 20 liraya marul satacak ve üretici zarar edecek. Arkasından don oldu. Üreticiler fide dikemiyor, 15 gün oldu üretici bilerek dikmiyor. Bunun çaresi planlamadır bunun çaresi iklime göre pazarlamadır. Buna şimdi iklim göre planlama da eklendi. Geçen yıl da ürünler yandı. Ne zaman ne gelir belli değil ama bizim iklimle yaşamamız gerekiyor. Bazı bölgeler destek istiyor. Bizim bölgemizde talep yok biz üretimi durdurduk. Bazı bölgeler devlete başvuru yaptılar. Üzüm bağ tarım üreticileri başvurularını yaptı. Bizim bölgemizde şu anlık gerek olmadı. (Haber Merkezi)
