Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Etkinlikleri ile ilgili, çok şey söylendi. Hala da söyleniyor. Bu söylentilerden, en önemlisi, Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı' nın, 400 milyonluk bütçesi oldu.
Oysa Kültür Başkenti Ajansı' nın, gerçek bütçesinin genel bütçeden gelen 15 milyon Tl civarında olduğu söyleniyor. Hatta ajansın, 21 Mart' ta yapılan, açılış etkinliği ile ilgili ödemede ve diğer harcamalarda, güçlük çektiği de söylentiler arasındadır.
Peki, 400 milyonluk, bütçe rakamı, neden kaynaklandı?
Eskişehirlilerin, umutla beklediği, "Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti" olması yolunda ki Yasa Tasarısı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildikten sonra,
Koordinasyon Kurulu, Danışma Kurulu, Yönetim Kurulu ve Ajansın gelirleri ve taslak bütçesi belirlenmişti. Ajans resmen, tüzel kişiliği kazanmış olmasının yanında, icrai, idari ve mali özerkliğe de kavuşmuştu.
Ajansın, gelirlerini, İl Özel İdaresi, Büyükşehir Belediyesi ile Odunpazarı ve Tepebaşı Belediyelerinin, 2012 ve 2013 bütçelerine, bu amaçla konulacak ödenek. Eskişehir Ticaret Odası ve Eskişehir Sanayi Odası tarafından, aktarılacak tutarlardan oluşacaktı.
Ayrıca Ajansın, bütçesine, genel bütçeden yapılacak yardımlar. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ile Anadolu Üniversitesi döner sermaye işletmelerinin gelirlerinden, 2012 ve 2013 yıllarında aktarılacak tutarlar. Her türlü naklen yayın, reklam ve sponsorluk gelirleri. Gerçek ve tüzel kişilerden alınacak nakdi ve ayni bağış ve yardımlar. Gelirlerin nemalandırılmasından elde edilecek gelirler. Yapılacak etkinliklerden sağlanacak, bilet satış gelirleri. Diğer gelirler de katkıda bulunacaktı.
Bu gelirler dikkate alınarak, Ajansın bütçesi belirlendikten sonra, Vali Sayın KOÇDEMİR, Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti için hazırlanan bütçeyi açıkladı. Açıklamada, Kültür Başkentliği Ajans Bütçesinin, bu katkılarla 350-400 milyon gibi bir rakama ulaştığını, kamuoyu ile paylaşıldı.
Genel bütçeden, yapılan yardımlar dışında, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ile Odunpazarı ve Tepebaşı Belediyeleri, Eskişehir Ticaret Odası ve Eskişehir Sanayi Odası, Osmangazi Üniversitesi özelliklede Anadolu Üniversitesi, vaat ettikleri paraları verdiler mi bilinmiyor. Ancak etkinliklere, beklenen ilgiyi göstermedikleri de ortadadır.
Oysa 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti etkinlilerinde, İlgili kurum/kuruluşları ve Sivil toplum örgütlerinin, etkinliklerin ilk günlerinde, Kültür-sanat faaliyetlerinin keyfini beraberce paylaşmaya yönelik, daha iyi neler yapabiliriz diyerek, birlikte araştırdıkları bazı noktalar olmuştu. Ancak Kültür Başkenti ile ilgili öneri, vaat ve görüşler, sözlerde kaldı, Ayrıca ajansa, arzu edilen boyutta, proje de sunulamadı.
Sayın KOÇDEMİR' de, vaat ettiklerini hayata geçiremedi. Nitekim TRT'nin organize ettiği '23 Nisan Dünya Çocuklarının Türkiye'de Buluşması' programı, Eskişehir'de olacağını, bu vesileyle, Eskişehir'e çok sayıda dünya çocuğu geleceğini, Bunların konaklatılması, bazı etkinliklerde, görev alma şeklinde, gönüllülere ihtiyaç olduğunu söylemişti. Ancak bu hedefi de, gerçekleştiremedi.
Eskişehir'de, Başkentlik Meydanı olacaktı, burada 365 gün boyunca 24 saat etkinlikler yapılacaktı. Sinema günleri, yazlık sinemalar, küçük tiyatrolar, canlı performans etkinlikleri yapılacaktı. Meydanda, ülke günleri ve haftaları düzenleyecekti. Kazakistan günleri, Kırgızistan günleri gibi, başta komşu vilayetlerimiz olmak üzere, Türkiye'deki kentlerin, tanıtımları ile ilgili günler olacaktı. Bu hedefler de, hayata geçirilemedi.
Ayrıca teklif edile projelerde, uygulamaya değer bulunamadı. Kurumlar arası kısır çekişmeler ise olumsuz gidişin tuzu biberi oldu. Önemli etkinliklerin olduğu, bir yılda, vilayet binası ve meydanı, onarıma alınarak, adeta etkinlikler sabote edildi. Karar mekanizması, çöktü ve düşünülen projelere de ödenek olmadığı için, gerçekleştirilemedi.
2013 Türk Dünyası Kültür Başkentliği ve 2013 UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Başkentliği için, Ankara ve İstanbul'da, tanıtım toplantısı gerçekleştirildi: Onlarca medya programı yapıldı ama sonuç alınamadı.
Aslında Kültür Başkenti ile ilgili olumsuz gelişmelerden, Vilayet yanında, Eskişehir Büyükşehir, Odunpazarı ve Tepebaşı Belediyeleri, Ticaret Odası ve Sanayi Odası ve diğer sivil toplum örgütlerinin, ESOGÜ ve Anadolu Üniversitesi' nin de sorumluluğa vardır.
Bu kesimler, imkânları ölçüsünde maddi ve manevi katkıda bulunulsa, arzu edilen başarı, mutlaka yakalanacaktı. Ancak taraflar, bir türlü, öneri ve icraata, özellikle de harcamalarda, "ORTAK PAYDA" da bileşilemedi ve "TAKIM RUHU" da oluşturamadılar. Sonuçta da arzu edilmeyen gelişmeler yaşandı. Bugün, zararın neresinde dönülse kardır deyip, her kesim, elini taşın altına koymalı, başarı için caba göstermelidir. Çünkü başarılı olmak zorundayız. Söz konusu olan, "TÜRK DÜNYASI", "TÜRKİYE" ve "ESKİŞEHİR" dir.