
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)
BRUSELLA HASTALIĞI
Eskişehir'de, Brusella hastalığı ile ilgili arzu edilen seviyede olmasa da araştırmalar yapıldı ama kesin çözüm bulunamadı. Oysa Brusella hastalığı, önemli hastalık olup, Brusella, Eskişehir, özellikle de Sivrihisar ilce merkezi ve köylerinde, önemli bir sorundur.
Aslında Zoonotik bir enfeksiyon olan brusella, ülkemizde ve dünyada da önemli bir halk sağlığı sorunudur. Ateş, eklem ağrıları, terleme ve iştahsızlık gibi, özgül olmayan belirtilerle ortaya çıkan brusella, birçok organ ve sistemi tutabilmektedir. Belirti ve bulguları çok sayıda hastalıkla benzerlik gösterdiğinden, tanının gecikmesi, ya da yanlış tanı konulması oldukça sık rastlanan bir durumdur.
Ülkemizde, bu hastalıkla ilgili Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın, BRUSELLA İLE MÜCADELE YÖNETMELİĞİ var. Bu yönetmeliğin amacı, brusellozun kontrol ve eradikasyonu ile ilgili hususlar ile resmi olarak, "Bruselladan Ari Sürü" statüsünün kazanılması için, uygulanacak kuralları belirlemektir. Ayrıca yönetmelik, sığır, koyun ve keçi cinsinden hayvanların, bruselladan korunması ile ilgili hususlar ile ulusal bir eradikasyon programının kuralları ve koşullarını kapsar.
Ne var ki bu yönetmeliğin, gereği gibi, yaşama alındığını söylemek mümkün değildir. Çünkü hastalıkla ilgili, tablo ortadadır Ağustos-Eylul 2004 tarihleri arasında
Sivrihisar ilce merkezi ve köylerinde, brusella prevalans hızını ve bazı sosyodemografik özelliklerini, bu sayede sorunun boyutlarını saptayarak, çözüm bulunmak amacıyla araştırma yapıldı. Araştırma sonucu, hiçte iç açıcı değildir.
Sivrihisar' da, yapılan araştırmada, çiftçilerde, köylerde yaşayanlarda, ev hanımlarında, evde veya çiftlikte hayvan besleyenlerde ve taze peynir ve krema tüketenlerde, seroprevalans hızı yüksek bulunmuştur. Bel ağrısı-kas ağrısı ve eklem ağrısı-eklem şişliği semptomları için yüksek duyarlılık ve düşük özgüllük saptanmıştır. Sonuç olarak brusellozun Sivrihisar ilçe merkezi ve köylerinde, yaygın olarak bulunduğu belirlenmiştir.
Sivrihisar' da, brusella hastalığı kontrol altına alınması için, Sivrihisar' da, koyun veya keçi cinsi hayvanlarda, görülen brusella hastalığıyla ilgili, bölgede sürekli ve kalıcı tedbirler alınmalıdır. Her yıl, bu alanda yapılan çalışmalar, rapor edilmelidir.
Brusella Hastalığını önlemek için, şüpheli koyun ve keçi bruselloz vakaları, anında yetkili makamlara bildirilmelidir. Bunu için de İlçe tarım Müdürlüğü bünyesinde hastalıkla ilgili, mücadele ekibi oluşturulmalıdır. Bu ekip, hasatlığın tespiti yanında, şüpheli hayvanların patolojik materyali, tanısal prosedürler için, gerekli önlemler alınarak teşhis laboratuvarına göndermelidir.
Bu hastalığın, bölgede önlenebilmesi için, ilçe merkezinde ve köylerde brusella hastalığı ile ilgili sürekli ve kalıcı olarak, hastalığın, her yönü ile EĞİTİM" çalışmaları yapılmalıdır. Özellikle de bölge de hastalığı önlemede, koruyucu hekimlik kuralları uygulanmalıdır. Yani İnsan ve hayvanlar, hasta olmadan tedbir alınmalıdır.
Brusella Hastalığı ile ilgili çalışmalar, yılarca gündem de oldu ama arzu edilen boyutta çalışma yapılmadığı gibi sonuçta alınmadı. Özellikli hastalığın çabuk yayılması, kontrol ve mücadelenin güçlüğü, uzun süre alması, masraflı olması, protein kaynaklarına olumsuz etki, ürünlerin ticaretine engel olması en önemli sorunlardır
Aslında hayvanlarda, yavru atımları ile büyük ekonomik kayıplara neden olan ve insanlara da bulaşarak şiddetli ve uzun süreli enfeksiyonlara neden olan Brusella hastalığının, teşhis, mücadele ve eradikasyonunda lüzumlu biyolojik maddelerin üretimi, bakteriyolojik ve serolojik teşhis metodlarının geliştirilmesi ile eradikasyona hizmet amacı ile çalışan Brusellosis Ünitesi önceleri B.melitensis ve B.abortus Laboratuvarı olarak iki ayrı Laboratuvar halinde görev yapmış, 1983 yılından itibaren, tek bir laboratuvar haline getirildi.
Brusella hastalığa yakalanmış hayvanlar, tedavi edilmezler. O bakımdan, hastalık çıkmadan önce, koruyucu olarak aşı yaptırılmalıdır. Hastalıkla mücadelede, hayvanlara aşı yaptırmak yetmez. Bunun yanında ağılın ve çevrenin temiz tutulmalıdır. Birde sürüye hayvan katarken, dikkatli olmalı ve muayeneden geçirilmelidir. Hastalık taşıyan, koçlar ve bunların sperması asla kullanılmamalıdır.
Brusella Hastalığında, İlk iş tecrittir. Yani yavru atan hasta hayvanları ayırmaktır. Yavru atanlar, ağıldan uzak bir yere alınır. En az 3-4 hafta sağlamlardan ayrı tutulur. Ağılın ve çevrenin, temizliği şarttır. Atık yapan koyun, keçilerin yavrusu, yavru zarı, akıntısı, idrarı, gübresi neyi varsa güzelce toplanır. Ya yakılır, ya da derin çukurlara konularak üzerine sönmemiş kireç dökülür.
Sağlık ve Tarım İl müdürlükleri, Eskişehir ve Sivrihisar da Brusella hastalığını önlemek için, ciddi tedbirler almalı, hatta bu alanda, her türlü desteği vermeli, özellikle de eğitim çalışmalarını, sürekli gündemde tutmalıdır.