Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü tarafından düzenlenen, "Frig Yolu'' adlı etkinlikte, Frig Yolu rotalarının, mimarı olan Prof. Dr. Hüseyin Sarı, bu projenin amaçları ve bundan sonrası için oluşturulacak planlar hakkında verdiği bilgiler memnuniyet vericidir.
Prof. Dr. Hüseyin Sarı'nın söylediği gibi, tarihi ve manevi değerleri yansıtıcı, bu yolların turizme açılabilmesi için, uluslararası standartlarda işaretlenmiş olması gerekmektedir. Ayrıca belirlenen yürüyüş yollarının, her birine kırmızı-beyaz boyalarla işaretlenmesi, bu sayede kişi/kişiler, kolaylıkla bu yürüyüş yolunu kullanabilecekler.
Öte yandan, yürüyüş yoluna yerleştirilen, 109 direk ve 217 yön levhasıyla, herkesin yön konusunda rahat edebilmesi, turizm açısından olumlu gelişmedir. Ancak yeterli de değildir. Çünkü frig vadisinin, turizme açılabilmesi için, yapılması gereken çok icraat var.
Ayrıca Frig Vadisi'nin, canlandırılması ve turizme kazandırılması amacıyla, Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan; Eskişehir- Kütahya - Afyonkarahisar illerini kapsayan, Frigya Kültürel Mirasını Koruma ve Kalkınma Birliği'nin Encümen Toplantısı, yıllardır yapılıyor ama bir arpa boyu yol alınamadı.
Frig Vadisi, turizme kazandırılmadığı gibi, mevcut durum dahi korunamıyor. Nitekim geçmiş yıllarda, bir dost , "Frig vadisi" nde, "TAŞ OCAKLARI" nın, fiziki yapıyı ve güzelim bitki örtüsünü, yok ettiğini, her geçen günde yenilerinin açıldığını, ilgilerin ise bu tahribata göz yumduğunu söylemişti.
Frig Vadisindeki, taş ocakları ile ilgili bir yazımızdan sonra, o günlerdeki İl Genel Meclis Başkanı Sayın Yapıcı, durumu incelediklerini, Eskişehir sınırları içinde iki taş ocağının olduğunu söylemişti. Bu ocaklar, faaliyette mi veya yenileri açıldı mı bilmiyoruz ama frig Vadisindeki taş ocakları kapatılmalı, yenilerinin açılmasına da izin verilmemelidir.
Frig Vadisi "DOĞA TURİZM" için, ideal bir bölgedir. Nitekim bir arkeolog, "Frig Vadisi Kapadokya dan, çok daha güzel" demişti. Ayrıca Frigya Vadisi'nin, Frigler dışında, Hitit, Lidya, Pers, Roma, Bizans ile Selçuklu ve Osmanlı Türk Uygarlıklarına ait, tarihi ve kültürel değerlere de sahiptir.
Frig Vadisi' nin, Tarihi Milli Park ilan edilerek, koruma altına alınması, hem ülkemiz, hem de dünya kültürel değerlerine sahip çıkılması açısından, evrensel bir sorumluluk taşımaktadır. O nedenle de Firg Vadisi' ne, ülke ve Eskişehir olarak, sahip çıkılmalı ve turizme kazandırılmalıdır.
Frig Vadisi' nin, turizme kazandırılabilmesi için, toplum katılımı şarttır. Bölge halkının, birey veya grup olarak, frig Vadisi ile ilgili planlama ve uygulama sürecine katılımı hem bir halk, hem de Frig Vadisinin geleceği açısından bir zorunluluktur.
Frig Vadisi ile ilgili, her türlü çalışmada toplum katılımı sağlanırsa, Frig Vadisi ile gerekli olan her türlü ihtiyaç, daha uygun şekilde karşılanacak, kaynakların, harekete geçmesi sağlanacak, Frig Vadisi ile ilgili, her türlü çalışmada maliyetler düşecek, bölge halkları gerek, Frig Vadisi, gerekse yapılacak çalışmalarla ilgili olarak, daha da bilinçlenecektir.
Ayrıca bölgeler arasında, işbirliğinin, kalıcı ve sürekli olabilmesi ve her üç bölge insanın da, Frig Vadisine sahiplenebilmesi gerekir. Bu nedenle de, dinlenme, ulaşım ve konaklama hizmetlerinin, her bölgeye, adil olarak dağıtılmasına da özen gösterilmelidir. Frig Vadisi ile ilgili çalışmalar, bölgelerin kültür değerlerine göre hazırlanacak olan kültür projeleri ile desteklenmelidir.
Elbette Prof. Dr. Sarı' nın, söylediği gibi frig Vadisinde turizm açısından büyük önem taşıyan yolların korunması yanında, yeni yolların yapılması gerekir. Ayrıca da Frig Vadisindeki ulaşım, konaklama ve diğer alanlardaki imkânlar, frig vadisi yapısı bozulmadan, uluslararası standartlarda olmalıdır.
FRİG Vadisi'nin, turizme açılabilmesi için, ulaşım yanında konaklama, dinlenme ve benzer tesislerinde, yapılması zorunludur. Öncelikle, bu bölgelerdeki yerel değerlerin turizme kazandırılması veya yerleşim alanlarındaki kültür değerlerinin, bölgenin ekonomisinin motoru olabilmesi için, bilinçli bir tespit, eğitim ve geliştirme çalışması şarttır.
Eskişehir Turizm Mastır Planı, Eskişehir Valiliği'nin desteği, Anadolu Üniversitesi ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi işbirliğiyle, yaklaşık bir buçuk yılda hazırlandı. Frig Vadisi ile ilgili, ne gibi planlama yapıldı bilmiyoruz. Ancak genel de turizmde ürün çeşitliliğinin sağlanması ve aktörlerin etkinliklerini arttırması önerildiği söyledi.
Nisan ayı içinde yapılacak olan, "Eskişehir Turizm Çalış tayı", Frig Vadisi için önemli bir gelişmedir. Bu etkinlikte, Frig Vadisi her yönü değerlendirilmeli, hayata geçebilecek kararlar alınmalıdır. Çünkü yıllardır, Frig vadisi ile ilgili çok şey söyledi, kararlar alındı ama bir türlü Frig Vadisi, Turizme kazandırılamadı.