
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)
OSB VE AR-GE
Almanya'nın Dusseldorf kentinde düzenlenen "K Dusseldorf 2013 Uluslararası Plastik ve Kauçuk Sanayi Fuarı'nı, Eskişehir Sanayi Odası üyesi Eskişehirli sanayicilerden bir grup, ziyarette bulundu.
Ziyaret eden heyet, plastik eşya imalatı, kimyasal endüstrisi, lastik üretim ve işleme, makine, paketleme/lojistik, otomotiv, havacılık ve uzay, elektrik mühendisliği, elektronik, inşaat/mimari ve iç tasarım, tıbbi teknoloji/hassas mekanik/optik, enerji teknolojileri/fotovoltaik, tarım gibi alanlardaki gelişmeleri, yakından takip etmişler.
Sanayicilerimizin, fuarı ziyareti olumlu bir gelişme olup bu sektörlerde başarılı olmaları, herkesin ortak arzusudur. Elbette bu alanlarda başarı, bu sektörlerde elde edilecek teknolojiler ve yapılacak, Ar-Ge çalışmaları ile orantılıdır. Ancak yıllardır, Eskişehir sanayisi ve kalkınmasının önünde, döviz kurlarının sabit hale gelmesi, ancak buna karşın içerde maliyetlerin sürekli artıyor olması, yatırımların gelmemesinin, nedeni olarak gösterildi. Hatta bu gelişmeler, OSB' deki durgunluğun, sebebi olarak da gösterildi.
OSB' deki durgunluğun esas sebebi olarak, yapısal sorunlar yanında, sanayicimizin, hükümet politikaları ve kurlara göre hareket etmesi de önemli bir sebepti. Nitekim yapılan bir araştırma da, Türkiye'deki aile şirketleri, kendilerini, en fazla zorlayacak risklerin başına yüzde 68 ile hükümet politikalarını ve yüzde 46 ile kurları koyuyor
Elbette bu nedenler, sanayimizin ve kalkınmanın önünde engel olabilir. Ancak Kentte "MASTIR PLANI" nın gerçekleştirilmemesi ve "AR-GE" çalışmalarının yeterli olmaması da sanayi ve kalkınmanın önünde, ciddi engeldir. Çünkü bölgedeki kalkınma ile ilgili gelişmelerin, hızını ve niteliğini doğru kavramak, bölgenin geleceğini de doğru yönlendirmek için, "MASTIR PLAN" bir zorunluluktur. Bölge için, yapılacak, bir "MASTIR PLAN", yerli ve bölge dışından gelecek yatırımcılar için de rehber olacaktır.
Ayrıca ABD ve Avrupa'nın, risk algılamasında, piyasa koşulları ve rekabet ilk sıralardadır. AR-GE çalışmaları ise olmazsa olmaz konumdadır. Bizde, AR-GE çalışmaları yok denecek kadar az. Oysa Eskişehir'deki işletmelerin, ulusal ve global pazarlarda, rekabet edebilmesi, bünyelerindeki AR-GE çalışmaları ile eşdeğerdir.
Nitekim sanayileşmiş ülkelerde, bilimsel araştırmalar ve yeni teknolojiler üretmek için başlatılan dev projelerde, AR-GE çalışmaları, ön planda tutuluyor. Artık bizde de Ar-Ge' nin, önemi anlaşılmış olacak ki yürürlüğe giren, 5746 sayılı kanunla AR-GE çalışmalarına büyük avantajlar sağlandı. Eskiden, Ar-Ge faaliyetlerinin teşviki genellikle, ODTÜ, Hacettepe, Bilkent gibi üniversitelerde kurulan teknoparklarla sınırlıydı.
Yeni yasayla, Ar-Ge merkezi olarak tanımlanan; sermaye şirketleri içinde, ayrı bir birim olarak örgütlenmiş, münhasıran yurt içinde, Ar-Ge faaliyetlerinde bulunan ve en az 50 Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli birikimi ve yeteneği olan birimler ve teknoparklar gibi birimlerde, desteklerden yararlanabilecektir.
Eskişehir Sanayi Odası ve OSB' deki işletmeler, AR-GE çalışmalarına, ivme kazandırmak için, yeni yasanın getirdiği imkânlardan istifade etmelidir. Ar-Ge alanında, getirilen yeni avantajlardan, kent sanayisi pekâlâ yararlanabilir.
Yeni yasa ile Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı, ticari kazancın tespitinde, indirim konusu yapılıyor. Ayrıca bu harcamalar, iktisadi kıymet oluşmaması halinde de doğrudan gider yazılıyor. 500 ve üzeri Ar-Ge personeli istihdam eden merkezlerdeki harcamaların, bir önceki yıla göre artan kısmının da yarısı indiriliyor. . Elbette yeni yasa avantaj getirse de, AR-GE çalışmaları pahalı çalışmalardır. Onun için ESO' nun rehberliğin de, "SEKTÖREL" ve "ÇATI " şirketleri kurularak ve önümüzdeki dönemde, ESO' da oluşturulacak, yeni bir ekiple, bu sorun pekâla aşılabilir.
Eskişehir' de, AR-GE çalışmalarında, en önemli sorun, evrensel düzeyde bilim üretebilme potansiyeline sahip doktoralı elamanlardır. Ancak bu elamanlar, ESO ve ETO, tarafından burs verilerek, pekâlâ hem ülkemiz üniversitelerinde, hem de yurt dışındaki üniversitelerde yetiştirilebilir.
Ayrıca AR-GE çalışmalarındaki tüm sorunların çözümü, ciddi bir planlama, kararlı ve uzun vadede sabırlı bir uygulama ile çözüme ulaştırılabilir. Aslında, ESO tarafından, yıllar önce gündeme gelen, "BİLİM PARKI" bir an önce hayata geçirilse idi, Eskişehir, AR-GE çalışmalarında, ciddi mesafe alınacaktı.
Aslında Eskişehir, bu alanda geç kalmış değildir. Yeter ki Eskişehir'deki iki üniversite, ESO ve OSB' deki işletmeler, AR-GE çalışmalarında, üzerlerine düşen görev ve fedakârlıkları yerine getirsinler. Ayrıca Eskişehir'in, mevcut veya gerçekleştirilecek sektörlerde, ulusal ve global pazarlarda rekabet edebilmesi, bünyesindeki kullandığı ve ürettiği teknoloji ile de orantılı olacaktır. O nedenle de sektörlerde, AR-GE çalışmaları şarttır. O nedenle de OSB' de, AR-GE çalışmalarına, destek verilmeli ve teşvik edilmelidir.