Cihad etmek kelimesini duyunca çoğumuzun aklına hemen “savaşmak ve insan öldürmek” gelir ve başka anlamları olduğunu ya düşünmez veya bilmeyiz. Buna karşılık Kur’an’da “Cihad” kelimesi birden fazla anlamda olan bir kelimedir. Bu kelimenin Kur’an’da şu farklı anlamlarda kullanıldığının bilinmesi oldukça önemlidir:
Al-i İmran-142 ve Maide-35, 54 ve Tevbe-19 ile 24 ncü ayetlere baktığımızda, cihad kelimesi “Allah’ın bildirdiği buyruklarını uygulamak ve sadece Allah’ın rızasını öncelemek üzere içten bir çaba /CİHAD içinde olmak”  anlamında kullanılmıştır. Yine aynı ayette, Cennet’e girebilmenin ancak bu cihad da olan ve güçlüklere şükredip, sabretme yönünden de sınava tabi tutulacaklarına değinilmektedir (Al-i İmran-142. Ey insanlar! Yoksa Allah'ın, aranızdaki imanları kalplerine inmiş /O’nun buyruklarını uygulamak için kendisi ile cihad eden /mücadele eden /içtenlikle çabalayan ve güçlüklere karşı da içtenlikle şükredip sabredenleri iyice belirlemek üzere, sizi sıkıntı sınavlarına tabi tutmadan Cennete gireceğinizi mi sandınız?).
Hac-78 nci ayette, cihad kelimesi “Tek Allah’a iman etmeye  kesin hüküm olan buyruklarına uyma uğrunda, diğer insanlara da uyarıda bulunmak üzere gereken çaba ve mücadele /CİHAD göstermek” anlamında kullanılmıştır (Hac-78. Ey iman edenler! Ayrıca tek Allah’a iman etme ve kesin hüküm olan buyruklarına uyma uğrunda, diğer insanlara da uyarıda bulunmak üzere gereken çaba ve mücadele etmeyi /cihad göstermeyi de mutlaka ihmal etmeyin. çünkü Allah, sizi bunu yapmanız için seçmiş bulunmaktadır. Sizin bu görevin altından kalkacağınıza güveniyor ve dini olan İslam'a sahiplenmenizi bekliyor. Zaten size dini kurallarla hiçbir zorluk oluşturulmamıştır. Babanız İbrahim'in ümmeti /soyu da sizin gibi seçilmiş bir milletti. Allah, gerek size ve gerekse önceki tek ilah olarak Allah'a ve bildirdiklerine inanmış ümmetlere Müslüman ismini vermiştir. Hucurat-15. Ya Muhammed! Yine onlara “Müminlerden Allah’a ve resulüne içtenlikle /kalben iman etmiş olanlar, en ufak bir çekince duymadan malları ve canları ile Allah’ın tek ilah olduğu ve buyruklarının gerçekliği yolunda ve sadece Allah rızası için mücadele /cihad ederler ve işte onlar Allah ile yapmış oldukları ahdlerine sadık olanlardır” diyerek iman etmenin ne demek olduğunu açıklamana devam et. 
Ayetlerden de anlaşılacağı gibi, Allah’ın tek ilah olduğuna iman etmek demek olan İslâm dininin örnek ümmetinin artık Hz. Muhammed’e iman eden toplum olarak bizlere görev verilmiştir. Bizler de bu görevi yapabilmek için Kur’an’da bulunan ve her biri birer farz olarak uygulamamız gereken muhkem /kesin evrensel kuralları bilip yaşamımızda uygulamamız gerekmektedir. Bu yönde içten bir çaba içinde iken, başkalarının görüş, inanç ve yaşantılarına karışmamamız, Hz. Muhammed’in yaptığı gibi sadece Kur’an’ı tebliğ etmek, buna karşılık herhangi bir menfaat /ücret beklemememiz ve zorlamamamız konusunda birçok ayette uyarı yapılmıştır. çünkü Kur’an, her kişiyi kendi inancından sorumlu tutacağını, hatta başkasının zorlaması ile oluşacak bir inancın günahını da zorlayana yazılacağına değinmiştir (Nahl-25, 88, Ankebud-13’e bakınız)
Furkan-52 nci ayete baktığımızda cihad kelimesinin “Kur'an'ı anlama ve öğretme mücadelesi /CİHADI içinde olmak” anlamında olduğunu görüyoruz (Furkan-52. Ya Muhammed! İşte Biz öyle yapmayıp tüm insanları uyarman için Seni görevlendirdik. Bu nedenle de, Allah'a şirk koşan küfre sapmışlara sakın uyma ve Kur'an'ı insanlara duyurmak için yoğun bir çaba /cihad içinde ol). Görüldüğü gibi burada Hz. Muhammed’in Kur’an’ı tebliğ etme çabası, “cihad etme” olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla peygamberin izinde olan bizlerin de, Kur'an'ı anlayıp öğretme çabası /cihadı içinde olmamız gerekmektedir.
Casiye ve Ankebud-6 ncı ayetlerde, Allah’a yaklaştırıcı olacak sıratan-müstakiyme /hidayete /doğru yola yönlendirici faydalı olumlu işleri gerçekleştirme çabası içinde olmak CİHAD olarak tanımlanmaktadır (Casiye-15. Kim salih ameller gerçekleştirirse kendi nefs dersine, kim de olumsuz ameller gerçekleştirirse, yine kendi nefs dersine yapmış olur. önünde sonunda da Rabbinizin huzuruna döndürülecek ve hem hesap vereceksiniz, hem de ilahî gerçekleri öğreneceksiniz. Ankebud-6. Her kim Salih ameller gerçekleştirme gayreti /cihadı içinde olursa, aslında hem Dünya, hem de ahret yaşamında kendi nefs dersi için çaba /cihad göstermiş demektir. çünkü gerçekte Allah, bütün âlemlerden üstündür ve hiç kimsenin çabasına ve hiçbir şeye muhtaç değildir).
çünkü bütün amellerimizi yönlendiren nefslerimizdir ve dolayısıyla da yapılan her şey nefslerimizi etkileyecektir. Nefsler ise, özgür irademizin maddeye olacak davranış ve hakimiyetimize yönelik düşünce ve amellerimiz demektir. Dünya Okulundaki eğitimimizde dersler olarak olumlu nefslerimizle maddeye orta /itidal düzeyinde yaklaşma ve kullanmamız, olumsuz nefslerimizi ise öldürmeyi başarmamız, böylece de bizim maddeye hakim olmamız istenmektedir. Bu nedenle de sürekli olarak nefslerimiz değerlendirilmektedir. çünkü öğrenci Ruh'umuz, mahşerde bu nefslerimizden hesaba çekilecektir.
Gerek Hac-39 ve gerekse Tahrim-9, Tevbe-41, 44 ncü ayetlerde, tek Allah’a ve Kur’an’ın bildirdiklerine iman etmeleri nedeniyle zorluklara katlanmaları, zülüm edenlerle savaşmaları CİHAD etme olarak tanımlanmaktadır (Hac-39. İşte bu nedenle de gerçekten iman etmiş olmaları nedeniyle zulüm görmekte /saldırıya uğrayanlara, kendilerine zulüm etmekte saldıranlarla savaş etmeleri /mücadele /cihad etmeleri izni verilmiştir. Ve Allah’ın onları desteklemeye /yardım etmeye kesinlikle gücü yeter. Tahrim-9. Ey Peygamber! Allah’ın tekliğini ve buyruklarını inkâr edip küfre sapmış olanlar ve münafıklarla /riyakârlarla mücadeleye /cihat etmeye devam et ve onlara asla ödün verme. çünkü onların yerleri ancak Cehennemdir. Orası ne kötü bir yerdir bir bilseler).
Dikkat edilirse, ayette saldırılara karşı savunma amaçlı savaşmaya izin verilmektedir. Yoksa tek Allah’a iman edip, buyruklarına uymaya çalışan ve takva sahibi olan ve sadece bildirilenlerin /ayetlerin yorumunda görüş ayrılığı içinde olanların anlaşamayıp gruplar oluşturmaları ve birbirleri ile savaşmalarına değil. Ve bu savunma savaşı, barış için gerekliliği nedeniyledir. Bu mücadelenin mal ve can ile yapılmasına Saff-11 nci ayette değinilmiştir.
İnşallah, Allah’ın koyduğu prensiplere uygun bir cihad içinde ve İslâm’ın örnek ümmeti olmayı başarırız.
NOT-1: Ayrıntılı bilgiyi NöVAK Vakfının "SON DAVET KUR'AN (Kısa tefsirli tercümesi)", "İSLÂM'IN ŞARTI SADECE 5 DEĞİL" ve "OKU! KONULARINA GöRE KUR'AN AYETLERİ" kitaplarında bulabilirsiniz.
NOT-2: 11 Ocak 2017 çarşamba günü saat 17.30-19.00 da ise özdilek Sanat Merkezinde Halka açık "KUR'AN SOHBETLERİ"ne inşallah devam edeceğim.