Küresel ekonomide bir işletmenin sürdürülebilir olmasının anahtarı, iç ve dış pazar dengesini oluşturabilmesinden geçer. Bir yerleşim ve bölge için de böyledir. Pazardan söz ettiğimizde ise ele aldığımız özneye pazarlama fonksiyonu açısından bakmamız gerekir. Pazarlama, geleceğin müşterisini bugünden hazırlama demektir. Eğer bir işletmenin veya yerleşimin pazarlama konusunda zafiyeti varsa geleceğe uygun biçimde hazırlanmıyor anlamına gelir.
Bu noktada işletme yönetimi ile ilgili küçük bir test niteliğinde bir ipucu verebilirim. Eğer mikrodan daha büyük ölçekli bir işletmede satış ve pazarlama fonksiyonları aynı departman altında örgütlenmiş ise burada pazarlamanın anlamının ve değerinin doğru anlaşılmadığı yorumunu yapabiliriz. Satış fonksiyonu bugünkü müşteriye yönelik iken pazarlama geleceğe hazır olmak (geleceğin müşterisini hazırlamak) için çalışan bir fonksiyondur. Konuya dış pazar açısından baktığımızda pazarlama fonksiyonun içe oranla birkaç kat daha önemli olduğunu görürüz.
Meslek okulu ve üniversite eğitimi genel olarak işin (mesleğin) teknik tarafına yöneliktir. İş-işletme kültürüne ilişkin bilgiler bu okullarda öğrenilmez. Bu bağlamda girişimci ve işletme yöneticisi, çalışma yaşamına pazarlama teorisi ve pratiği açısından ihtiyaç olan ölçüde birikimli ve deneyimli olarak başlamaz. İşletmede pazarlama önemli ve değerli bir fonksiyon olarak kabul edilmiyorsa, bu konudaki birikim daha sonra da sağlanamaz. Burada saydığım ve bunlara eklenebilecek diğer nedenlerle Eskişehir ekonomik yaşamının en ciddi ve acil çözüm bekleyen sorunlarından bir diğeri, başta dış piyasaları hedef alması gereken pazarlamadır.
Pazarlama konusunda işletmeler dışında (ESO, EOSB, ETO, BEBKA, KOSGEB gibi) diğer kamusal nitelikli kurum ve kuruluşların gerçekleştirebileceği, paydaş olabileceği veya dolaylı-dolaysız katkı koyabileceği ihtiyaç ve çözümlere kısaca göz atalım. öncelikli önlem, işletmelerin iç ve dış pazarlara yönelik pazarlama konulu eğitim ve danışmanlık ihtiyaçlarının tatmin edilmesidir. Küresel, ulusal ve bölgesel pazarlara yönelik doğru verilerin sürekli ve düzenli biçimde üretilmesi ve erişilebilir hale getirilmesi gereklidir. örneğin bölgenin yetenek ve becerileri doğrultusunda değişik sektörlere yönelik olarak hazırlanacak ülke raporları dış pazarlamayı kolaylaştırıcı olur. Keza; ihraç edilebilir ürün ve yetenek sahibi şirketler ile yurt dışındaki iş merkezlerinin bağlantısına yönelik, uygun yabancı dil ile iletişim kurabilen bir bölgesel çağrı merkezi yararlı olacaktır.
Dış ticareti sürdürülebilir kılmanın ve düzenli nakit akışı sağlamanın yollarından biri, dış pazarlara yönelik e-ticaret sistemleridir. Bölgedeki firmaların ihracat yapabilmelerini sağlayacak genel amaçlı e-ticaret sitelerinin kurulması, mevcut bölgesel veya küresel e-ticaret sitelerinin ihracat amaçlı kullanımına yönelik önlemlerin alınması yararlı olur. Diğer yandan dış pazarlara açık olan (amazon.com, alibaba.com, n11.com gibi) e-ticaret sitelerinden mümkün olanlar ile bölgesel siteler arasında API’ler üzerinden (dış pazarlara mal ve hizmet satmaya yönelik) karşılıklı etkileşim sağlanması önemli bir açılım olabilir.
Pazarlama ve dış ticaret amacına yönelik olarak çalışan ve hizmet veren sektörel şirketler kurulmasının teşvik edilmesi, satış ve pazarlama amaçlarına yönelik organizasyonların kurulması, pazar araştırma ve ihtiyaç belirleme çalışmalarının ortak bir platform üzerinden yapılması gibi önerileri de ekleyebiliriz. Bir başka öneri ise sanayi işletmelerinin ve ürünlerinin pazarlanmasına yönelik katalog benzeri İngilizce aylık (veya daha uzun süreli periyodik) yayın çıkarılması, yurt dışında dağıtılması, yurt dışı pazarlama çalışmalarında (destek programlarıyla) BEBKA, KOSGEB gibi kuruluşların daha etkin biçimde yer alması düşünülebilir.
(Devam edecek)
