Sağ ve sol beyin ikilemesi ile anlatılan iki temel düşünme modeli var. Sağ beyin ile yaratıcı (örneğin sanatsal) düşünce modeli ifade ediliyor. Sol beyin ise analitik ve eleştirel (mantıksal) düşünme modeline denk düşüyor. İnsanın düşünme kişiliği büyük ölçüde beyin özelliklerinin hangi genetik kökenden geldiği ile ilgili olabilir. Dolayısıyla örneğin yaratıcılık becerileri eğitim-öğretim sistemleri ile geliştirilemiyor. Buna karşılık bireyde gizli kalmış ve geliştirilememiş ya da baskıya uğratılmış yaratıcılık yönlerinin doğru ortamlarda iyi belirlenmiş eğitim seçenekleri ile açığa çıkarılması mümkün olabilir.
Her durumda eksik veya zayıf görünen düşünme yönünün açığa çıkarılması için ‘bir şeyler’ yapılabilir, çünkü kişinin zihinsel formasyonunun sadece (tek yönlü) sağ veya sol beyinden oluştuğunu söyleyemeyiz. önemli buluşlara, yeniliklere veya çalışmalara imza atmış kişilerin yaşamlarını dikkatle incelediğimizde tümünün yaratıcı yönlerinin aşırı gelişmiş olduğu gibi bir sonuca varmayız. Bazı kişiler analitik ve eleştirel özelliklerini yaratıcılık zafiyetlerini gidermek için nitelikli biçimde kullanırlar.
Düşünme kişiliği, bireyin bütünsel kişiliğinin unsurlarından birisidir. Bütünsel sistemde mevcut olan bazı oluşumlar (öğrenilmiş davranışlar, alışkanlıklar, kötümser davranış modeli veya benzerleri) düşünme kişiliğini olumsuz etkileyebilir. Eğer bireyin bu türden olumsuz özellikleri tespit edilebilirse mevcut (ama derinlerde kalmış) yaratıcı potansiyelin gün ışığına çıkarılması mümkün olabilir. Bu süreçte kişinin kendini tanımaya çalışması kadar bir kişisel gelişim programının uygulanması yarar sağlayabilir.
Düşünme süreçlerinin geliştirilmesinde yazmak her zaman katkı yapan bir eylem olmuştur. Herhangi zamanda aklınıza gelen ilginç fikirleri not almayı deneyebilirsiniz. Bunun yanında bir kâğıda düşünce sisteminizle ilgili olumsuzluklarınızı maddeler halinde not alabilirsiniz. örneğin listenin bir maddesi “Sürekli gergin olduğum için sağlıklı düşünemiyorum” olabilir ya da “Düşünebilmek için konsantre olamıyorum” şeklinde maddelenmiş notlar yazabilirsiniz. Daha sonraki bir zamanda (örneğin birkaç gün ya da saat sonra) yazdığınız her maddedeki olumsuzluğun nedenlerini bir başka kâğıda not almayı deneyebilirsiniz.
Her olumsuzluk başlığı altında yazdığınız nedenler listesi değiştirmeniz, düzeltmeniz veya yok etmeniz gereken konuların neler olduğunu size söyleyecektir. Bu konuyu bilgi ve deneyimine güvendiğiniz bir insanla ya da kişisel gelişim konusunda yetkinlikleri olan bir uzmanla görüşebilirsiniz. Sonuçta kendinize bir eylem programı üreterek başarılı sonuçlar elde etme ihtimalini artırabilirsiniz. Bu özetlediğim araç kullanılabilecek tekniklerden sadece bir tanesidir. Kişisel gelişim ve düşünce bulma-geliştirme konusundaki yazılı kaynaklarda daha pek çok yöntem, araç ve teknik bulabilirsiniz.
Bazen bize yardımcı olan düşünceyi ‘yumurta kapıya geldiğinde’ buluruz. Bu davranış ve düşünce modeli bazı kişilerde bir alışkanlık haline dönüşmüştür. Son ana sıkışmanın verdiği endişe ortamında iyi çözümler düşünebildiklerini söylerler. Hâlbuki düşünmek de insanın diğer eylemleri gibi uygun şartlar altında yapılması gereken bir faaliyettir. Hızlı beslenmenin yarattığı sağlık sorunlarına benzer bir şekilde endişe ve telaş ortamında iyi kararlara vesile olacak düşünceler üretilebileceği konusunda garanti veremeyiz.
Endişe ve gerginlik ortamı, genelde istenen düşüncenin üretilememesi için iyi neden oluşturur. Sağlık yaratıcı düşünme ayaküstü hayal görmek anlamına gelmediği gibi zorlamalar altında da iyi düşünce üretileceği iddiasında Da bulunamayız. Son olarak; ünlü fizikçi ve düşünür Einstein’ın sözünü doğru anlamak gerekir: “Hayal edebilme bilgiden daha önemlidir.”
