Başta bilişim, iletişim ve İnternet olmak üzere yeni teknolojiler Bilgi Çağı’nda bilgiye erişimi kolaylaştırırken, iletişimin biçim ve araçlarında önemli değişikliklere neden oldu. Bir yandan geleneksel iletişim kavramları dönüşürken diğer yandan yepyeni kavramlar, sistemler, araçlar, yöntemler ve teknikler iletişim olgusuna dâhil oldular.
Yukarıda belirttiğim –artık temel diyebileceğimiz niteliklere sahip– teknolojiler çoklu ortam (multimedya) gerçeğini etkilerken, bir başka yönüyle iletişim yaklaşımlarımızı da değiştiriyor. Yenilenen veya tümüyle yeni unsurlar arasında video üretimi, sayısal animasyon, artırılmış gerçeklik, medya editleme ve oyun geliştirme gibi dalları sayabiliriz. Böylece hem iletişim hem de medya teknolojileri bir bütün olarak yepyeni bir görünüme kavuşuyor.
Bilişim, iletişim ve İnternet gibi alanlardaki gelişmeler önce kendileri birer yenilik olarak ortaya çıktılar. Daha sonra değişimin kurumsallaşması ile bu teknolojilerin, yeni gelişen şartlara uygun olarak değişme ve gelişmeleri gerekti. Örneğin hâlâ metin (karakter) tabanlı olmaya devam eden İnternet yeni çoklu ortam (multimedya) alanlarındaki gelişmelere uyum sağlama ihtiyacı içinde… Şiddetle muhtemel ki; önümüzdeki dönemde İnternet’in karşılıklı etkileşim ve görsellik özelliklerinin gelişimini izleyeceğiz.
İnternet ile birlikte (e-iş, e-ticaret gibi) iş modellerinde ve yaşamsal faaliyetlerin uygulanmasında farklılıklar gelişti. Küreselleşme ile birlikte yaygınlaşan ağ yapıları, İnternet alanındaki gelişmelerle birlikte sanallaşma yönünde adımlar atmaya başladı. Sanal ağ kavramı hızla iş ve yaşam kültürünün önemli unsurlarından olmaya başladı. Sanallaşma sürecinin iletişim ve medya alanındaki yeni etkilerini görmeye devam edeceğiz.
Sanal ağların fiziksel sınırları ortadan kaldırması ve bunun medya ile bütünleşmesi sayesinde –neyin fiziksel neyin sanal olduğunu ayırt etmekte emin olamayacağımız– yeni ve zorlaşmış bir gerçeklik algısı durumu ile karşılaşacağız. Neyin gerçek neyin yapay olarak oluşturulmuş olduğu daha fazla kafamızı karıştıracak. Enformasyon gelişirken dezenformasyon (hatalı, yanlış veya yanıltıcı enformasyon) da daha fazla gündeme gelecek. Bu yeni durum karşısında daha farkında ve bilinçli olmamız gerekecek.
Her an daha fazla içselleştirmemizle birlikte küreselleşme her anlamda yaşamımızı etkileyen bir büyük yönelim olmaya devam edecek. Küreselleşmenin bazı sonuçlarının ülkeler arasındaki girişimcilik, iş yaratma ve inovasyon farklılıklarını etkileyeceğini öngörebiliriz. Gelişmiş ülkelerin ağır ve hantal kalabilecek mevcut altyapıları karşısında gelişmekte olan ekonomilerin özellikle inovasyon alanında daha dinamik bir görünüm vermeleri beklenebilir.
İş kültürü alanında son birkaç yılda yayınlanan kitaplar arasında kültürel çeşitlilik konusu dikkati çekiyor. Bu durum, küreselleşmenin etkilerinden biri olan iş nedeniyle bireylerin ve işletmelerin coğrafi yer değiştirmelerine işaret ediyor. Artık küresel şirketlerde çok farklı ülke ve kültürlerden insanlar çalışıyor. Aynı şekilde şirketler, işlerini merkez ofislerinden yönetmek yerine yerele giderek oralarda konuşlanmayı seçiyorlar. Bu yeni ofislerde yerel vatandaşların çalışma oranları artıyor.
Şimdiye kadar küresel şirketler diğer ülkelere pazar öncelikli olarak satış amaçlarıyla gittiler. Ama gelinen noktada bu ülkeler için yerel ve kültürel özellikleri taşıyan mal ve hizmetler üretmek gerekiyor. Bu ise uzaktan –merkez ofisten– yapılabilecek bir iş değil. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde küresel şirketlerin tasarım birimlerinin de yerel ihtiyaç ve beklentileri tatmin edecek tasarımları gerçekleştirmek üzere yerelde konuşlanmaları beklenir.
(Devam edecek)
