Dış hizmet alımlarına –dolayısıyla maliyet kalemlerine– ilişkin maliyet yönünden iyileştirme hedefli başka örnekler de eklenebilir. örneğin küçük işletmenin İnternet sitesine ilişkin konaklama ve isim, eposta adresleri, bilgisayar donanımı bakımı, yazılım eğitimi ve sistem yedekleme hizmetleri yeni teklifler alınarak maliyet azaltmaya uygun bileşenlerdir. Bunlara küçük işletmenin çeşitli kaynaklarına (örneğin taşıta, binaya, malzemelere) yönelik sigorta giderlerini de ilave edebiliriz.
Bir de ofis donanımının eskime gerçeği var. Yeni bir donanım satın almanın maliyeti ile bakım-onarım için harcanan parayı karşılaştırmak hangi seçimin daha uygun olduğu konusunda karar vermeyi kolaylaştırır. Telefon hattına bağlı fiziksel faks makinesinin yerini bilgisayar ortamında kullanılan faks yazılımları veya İnternet ve eposta aracılığı ile erişilen faks hizmetleri aldı. Bu nedenle arızalanan faks cihazı için bakım-onarım hizmeti satın almak yerine İnternet ve eposta aracılığı ile elektronik hizmeti edinmek daha ekonomik olabilir.
İşletmede inceleme gerektiren bir başka maliyet unsuru çalışanların seyahat masraflarıdır. Bu maliyet bileşeninin ayrıntılı incelenmesi, seyahate giden çalışanın ihtiyaçlarını da karşılayarak uygun maliyetlere ulaşılmasına imkân sağlayabilir. Seyahate benzer maliyetlerin çalışanla yapılan iş sözleşmesi sırasında görüşülerek yazılı hale getirilmesi daha baştan gerekli düzenlemeleri yapmak açısından yararlıdır.
Bazı işletmeler ürün, kimileri ise hizmet satışına odaklıdır. Hizmet satan bir küçük işletmenin müşteriye sunduğu hizmet kapsamında bir ürünün yer aldığı da olur. Bu tür bir firmada müşteriye bir bedel karşılığında sunulan ürünün pazarın fiyat şartları ile karşılaştırılabilir olması önemlidir: En iyi ürün en iyi fiyata… Bu konuda birkaç farklı seçenek olabilir. örneğin ürünü ara satıcı yerine üreticiden veya ana noktasından almak denenebilir. İşletmenin ihtiyacı olan ürünleri uygun ve hesaplı bir anlaşma kapsamında aynı toptancıdan almak düşünülebilir.
Diğer yandan belli aralıklarla söz konusu ürünlerin pazardaki nitelik ve fiyat değişimlerini izlemek gerekir. Bu konuda İnternet önemli bir yardımcıdır. Hizmet pazarlayan bir işletme bu arzı yanında bir ürün satışı yaptığı gibi bedeli karşılığında hizmeti tamamlayan başka hizmetler de pazarlayabilir. Bu konuda da kalite ve fiyat konusunda dikkatli olmak gerekir. Pazarda aynı kalitede, ama daha düşük fiyatlı tamamlayıcı hizmetin varlığı müşterinin gözünde firmanın imajını olumsuz etkiler.
Tamamlayıcı hizmet konusunda bir örnek verelim. İşletmenin ana ürün veya hizmet yanında sunduğu ek fiyatı olan bir tamamlayıcı eğitim hizmeti olabilir. Eğer bu hizmet pazarda başkaları tarafından bedelsiz veriliyorsa bu durumda işletme satış yönünden olumsuz etkilenir. Böyle bir ek eğitim hizmeti vermek yerine İnternet üzerinden bir soru-cevap türünde yardım/destek hattı kurarak zaten satamayacağı bir ek hizmet için bedel istemek yerine müşteriyi tatmin edici bir çözüm geliştirebilir.
Satın almaya yönelik olarak kalite ve fiyat açısından pazarda ürün araştırması işletmenin çalışanlarından birisinin görevi olarak tanımlanmalıdır. Aksi takdirde değişim, maliyet ve müşteri tatmini dikkate alınmadan kolaycı yaklaşımlarla ‘ezberlenmiş’ yerden satın alma alışkanlığı sürer gider. Bir işletmenin en önemli kazanç ve kâr noktalarından birisi satılan ürünle ilgili satın alma işlemidir. Yönetilmiş ve denetlenmiş, doğru satın alma süreci bir işletme için maliyet azaltmada vazgeçilmez önemdedir.
Yukarıda anlatılanların özü şudur: İşletme kendisinin doğrudan işi olmayan ek ürün ve hizmetler konusunda ‘en iyi fiyat ve en iyi çözüm’ şeklinde bir yaklaşım geliştirmeli ve kendi ana işine odaklanmalıdır.
(Devam edecek)
