İş-işletme yaşamında başarı ve başarısızlık öyküleri önemlidir. İşletme kültürü, köklerini önemli ölçüde yaşanmış olanda bulur. Diğer yandan küçük işletmelerin başarı hikâyeleri, medyada fazlaca yer almaz. Konu edildiği zamanlarda da medyatik karmaşanın arasında kolayca kaybolur gider. Kitaplar, TV programları ve gazete söyleşileri genellikle büyük şirketlerin vitrin isimleri üzerinedir. Microsoft’tan Bill Gates’i, Apple’dan Steve Jobs’ı, Dell’den Michael Dell’i, Facebook’tan Mark Zuckerberg’i veya Google’dan Larry Page’i tanırız. öyle bir hava oluşturulur ki, sanki vitrindeki bu isim dev şirketi sırtlayıp zirveye taşımıştır.

Türkiye’nin kamu dışındaki büyük şirketlerini incelediğinizde gene benzer bir durum ile karşılaşırsınız. Genelde aile şirketi olan kuruluşun vitrininde aynı zamanda ailenin büyüğü olan kişi yer alır. TV programları, gazete haberleri veya üniversite sunumları onun üzerinden gerçekleştirilir. İşte tam bu noktada insanın sorası gelir, “Yüzlerce, binlerce kişinin çalıştığı bu büyük şirketlerde vitrin dışında kalan o kadar insan ne iş yapar?” diye. Bu kadar büyük bir başarıyı vitrine konan kişi tek başına mı yapmıştır?

İşletmenin Kahramanı
Hiç kuşkusuz; yeni kurulan bir işletme için girişimci çok fazla anlam ve değer ifade eder. Kaynaklarını risk etmiş, bir yapılanma oluşturmuş ve kendi işini kurup yürütme cesareti göstermiştir. Ama tek kişilik işletmeler dışında işin sonsuza kadar girişimci kahramanın omuzlarında yürümesi mümkün değildir. Girişimci hem teknik, hem yönetsel hem de stratejik işleri aynı anda tek başına yürütüp işletmenin kalıcılığını ve büyümesini sağlayamaz. Buna ne zaman, ne de başka şartları imkân tanır.

Sağlıklı ve başarılı bir şekilde yürüyen bir işletme kurmanın gereklerinden birisi doğru çalışanları bulmak ve rollerin bir kısmını bunlara delege etmektir. Bu amaçla da girişimcinin iş planı aşamasında –başlangıçta istihdam oluşturmasa bile zaman içinde olacağını dikkate alarak– işletmedeki rolleri ve bu roller için gerekli işgücü niteliklerini belirlemelidir. Yukarıda isimlerini saydığımız şirketlerin tümünde başarıya imza atan nitelikli çalışanlar yer almaktadır.

Danışmak
İş dünyası bir girişimcinin kendi uğraşılardan zaman ayırıp izleyebileceğinden çok daha yüksek hızda değişiyor. İş kültürü dünyanın hiçbir çağında bu denli çeşitlenip zenginleşmemişti. Diğer yandan girişimci sürekli aynı işle uğraşmaktan bir süre sonra kültürel miyopi oluşturabilir. Bu durum, onun piyasa ihtiyaçları ile işletmenin imkânlarının eşlenmesi için yenilikler, iyileştirmeler ve geliştirmeler yapmasının önünde engel olabilir. Bunu aşmanın yollarından birisi başka kişilerden destek almaktır.

Miyopinin önüne geçmek için girişimci bir danışmandan iş kültürü desteği alabilir. İşletmenin yapısına bağlı olarak bir danışmanlık komitesi oluşturması da mümkündür. Bu komite aile üyelerinden ve güvenilen arkadaşlardan meydana gelebilir. Komite ile iş planlarını, büyüme vizyonunu veya çözüm bekleyen sorunları tartışmak görüş zenginliği yaratmasın açısından yararlı olacaktır. Komitenin kolektif aklını kıyaslamalı olarak kullanma mekanizması başarılı şirketler tarafından uygulanmaktadır.

Umutların Tükendiği An
Bazı ekonomik sektörler diğerlerine göre daha verimlidir. Bu tür iş alanlarında şartların olumsuzlaştığı durumlarda bile kazanmak mümkün olabilir. Kimi sektörler ise daha düşük kârlılık ve büyüme fırsatları sunar. Burada sektörün ruhuna uygun işletme politikaları uygulamak gerekir. Akıllı girişimci piyasanın her türlü haline hazırdır ve şartlar olumsuz olsa dahi kazanmayı bilir.

Girişimci başarıdan ve başarısızlıktan dersler çıkarabilen kişidir. Girişim alanında birkaç kez başarısız olmak kişinin moralini bozabilir, işe olan inancını azaltabilir. Böyle bir durum için söylenen, “Düşebilirsin. Eğer başarısız olacaksan bunu hızla yaşa. Başından geçenlerden sağlam dersler çıkar. Yeni deneyiminle tekrar ayağa kalk ve yeniden başla” şeklindedir. Risk olmazsa kazanç olmaz. Birçok başarılı girişimci, önceki denemelerinde başarısız olmuş ama azim ve inançlarını yitirmeyerek sonunda yüksek başarıya ulaşmışlardır. Yaşam, baştan sona deneyim sürecidir.