Yaşadığımız salgın ile birlikte sağlık gündem konularımızın ilk sırasına yükseldi. Küresel sosyo-ekonomik gelişmeleri, bilimsel ve teknolojik ilerlemeleri ve stratejik gündem tartışmalarını izleyenler için sağlığın öne çıkışı şaşırtıcı değildi. Ama şimdilerde kamuoyunun genel kanaati sağlığın salgın sonrasının en önemli konularından biri olacağı yönünde… Her ne kadar salgın, dünyadaki ekonomik, sosyal, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri etkileyecek olsa da; yeni gündemin önemli unsurlarından birisi sağlık temalı teknolojiler olacak.
Gerçekten yeni teknolojilerin ekonomik, sosyal ve bireysel yaşamı etkileyeceği alanlardan birisi sağlık olacak. 2050’ye doğru gelişmiş ülkelerde sağlık harcamalarının yurt içi hasılanın (GSYİH) yaklaşık yüzde 20’si dolayında (belki de daha fazlası) olacağı öngörülüyor. Bu finansal yüke karşı önceden önlem almak üzere beden ve ruh sağlığı konularında kitlesel ölçekli koruma ve teşhis yaklaşımlarına odaklanılması bekleniyor.
Yeni teknolojilerin oluşumu ile birlikte akıllı sistemler ve yardımcı aygıtlar insan sağlığının gelişimine katkı yapacak. Artık bilişimin yaşamımızın pek çok alanında önemli rolleri var. Bunlar bireysel ve sosyal olarak daha iyi halde olma imkânları yaratıyor. örneğin diyet, egzersiz ve sağlık bilgisi toplama amaçlı izlemeye odaklı akıllı sistemlerin, uygulamaların, cihazların ve mobil donanımın gelişimi ile bireysel sağlık çabaları destekleniyor. İlaçla tedavi, cerrahi veya destekleyici müdahale cihazları verileri ve tepkileri izlemek üzere artık akıllı sistemler üzerine kurgulanıyor. Böylece bu tür sistemler iyileştirici çalışmaların yönetimi ve uygulanmasına rehberlik yapıyorlar.
Akıllı sistemler, bireysel sağlık sorunlarını çözmeye yönelmenin yanında büyük ölçekli biyomedikal verilerin incelenmesi ve değerli sonuçlar elde edilmesi amacıyla da kullanılıyor. Böylece insanların sağlık davranışları ve durumları ile ilgili sosyal yönelimler belirlenirken aynı zamanda salgın ihtimalleri de önceden görülerek azaltılmış oluyor.
İnsan bedenini tek bir organizma olarak değil; insan hücresi sayısından on kat daha fazla mikrobiyal hücre ile birlikte yaşadığı bir ekosistem olarak kabul etmek gerekiyor. örneğin –giderek daha iyi bilindiği gibi– bağırsaklardaki bakteriler besinlerin sindirilmesine ve önemli besleyicilerin özümsenmesine imkân yaratıyorlar. Bazı geleneksel tıbbi tedavi ve ilaç yöntemlerinin bu ekosisteme zarar verdiği anlaşıldı. İnsan bedenine bir ekosistem olarak bakan yeni tıp, insanın bu ekosistemde birlikte yaşadığı mikrobiyal unsurlara daha fazla odaklanmaya başladı. Hiç kuşkusuz; bu yaklaşımda gelişen akıllı teknolojilerin önemli bir yeri var. İnsana ilişkin mikrobiyom teknolojilerindeki ilerlemeler bazı önemli hastalıkların yeni tedavi yollarında etkili olacak. Bu alandaki gelişmeler, insan türünün genel sağlık durumunun yükseltilmesi yönünde sonuçlar verecek.
RNA; DNA’daki genetik komutları, hücreyi işlevsel kılan proteine dönüştüren ve hücresel biyoloji açısından temel özelliğe sahip bir moleküldür. Protein üretimi, pek çok insan hastalığı ve sağlık sorununda merkezi bir rol oynar. Bu nedenle RNA temelli tedavi bilimi, uzun zamandır geleneksel ilaçlı tedavinin cevap bulamadığı sorunlara çözüm olarak öngörüldü. Diğer yandan bu alan oldukça yavaş bir gelişme gösterdi. İlerleyen gen çalışmaları ve yeni teknolojiler, RNA temelli tedavi bilimine yeni bir hız verecek gibi görünüyor.
üniversiteler, araştırma kuruluşları ve özel sektör ilaç şirketleri birlikte yaptıkları ortak çalışmalarla RNA temelli tedavi yöntemlerini geliştirmeyi deniyorlar. önümüzdeki yıllarda sağlık alanındaki bu çalışmaların, çözümü zor hastalıklar için yeni türden tedavi yöntemlerinin önünü açarak geleneksel ilaçlarla yapılan tedavilere alternatif oluşturacağı öngörülüyor.
Yukarıda özetlenen gelişmelere 3B baskı (katmanlı imalat) teknolojisinin yapacağı katkıları da eklemek gerekir. Yapay organ üretimi, 3B baskı teknolojisi ile birlikte yaygınlaşması ve çeşitlenmesi beklenen alanlardan birisidir. özetle; daha önce belirtilenlere ek olarak başta nano teknoloji alanı olmak üzere çeşitli yeni teknolojilerin ortaya çıkışının, canlı sağlığı ve tedavisi alanlarında çok sayıda gelişmeye neden olacağı anlaşılıyor.
