Bireysel farklılıkların ve üstünlüklerin önemini kabul etmekle birlikte inovasyonların çoğunun yaratıcı işbirlikleri sayesinde olduğunu söyleyebiliriz. İnsanlar birlikte yaratıcı çalışmalar gerçekleştirerek yeni ve farklı olanı meydana getirebilirler. Acaba yaratıcı işbirliğini başarmak için bazı kural ve ilkelerden söz edebilir miyiz?

Yaratıcı işbirliği için gerekli şartlardan birisi bir iletişim ortamının varlığıdır. Fikirler ve enformasyon açısından baktığımızda ise var olması gereken, değişik malzemeyi bir araya getirecek olan bir kazandır. Artık eski yoğunluğunda kullanılmıyor olsa da, tebeşirle üzerine yazılan bir karatahta fikirlerin buluştuğu bir platform olabilir. Karatahta yerine duvara iliştirilmiş büyük boy ambalaj kâğıdı da iş görebilir. Bazı çalışmalarda İnternet blogları, bilgisayar tabanlı yazı tahtaları kullanılabilir. Sadece isimlendirme açısından bu sembolik zemine ‘karatahta’ adını verelim.

Fikirler inovasyona dönüşmek üzere bu karatahta üzerinde toplanır, birleştirilir, bazıları ise elenir. Sonuçta süreç sonrasında inovasyona dönüşecek olan işlenmiş fikirler kalır. Seçme, eleme, birleştirme ve iyileştirme çalışmasında farklı teknik ve araçlardan yararlanılır. Son aşamadaki inovasyon fikirleri kişisel görüş veya öneriler olmaktan kurtulmuş ve inovasyon takımının tümüne ait hale gelmiştir.

İnovasyon işletmenin değişik kademelerinde ve ilgili çalışma takımında heyecan yaratan bir süreçtir. İnovasyon değişik kaynaklardan gelen fikirlerin yeni bir ‘alaşım’ (farklılıkların oluşturduğu bir alaşım) olarak bir araya gelmeleri ile ortaya çıkar. Bazı öneriler diğerlerinin içine girer veya bir başkasına eklemlenir. Fikir çatışmaları ve tartışmalar nedeniyle ortalığın ‘toz duman olduğu’ da gözlenebilen bir durumdur. Tartışmaların varlığından kaçınmak yerine bunları olumlu ve verimli bir akışa dönüştürmek gerekir –ki bu görev büyük oranda takım liderine düşer. Bir masa başında kollarını kavuşturmuş, ağızlarını kapalı tutmayı tercih eden takım üyeleri ile inovatif fikirler elde etmek zordur. İnovasyon takımının farklı olana tahammül etmeyi ve onu barışçıl bir bağlamda takım içinde tutmayı başarması beklenir.

Bir inovasyon takımı değişik disiplinlerden gelen, farklı bilgi birikimi ve deneyimlere sahip kişilerden oluşur. Bir diğer farklılık türü ise bu kişilerin değişik kültürlere sahip olmalarıdır. Bu durumu ‘çeşitlilik’ olarak isimlendirebiliriz. çeşitlilik, inovasyona can verir. çeşitlilik, aynılığın monotonluğuna karşı üretilen fikirlerin daha cazip ve yaratıcı hale gelmesini sağlar. çeşitli bakış açılarının olması takımın farklı vizyonlar ve düşünsel örüntüler geliştirebilmesine imkân verir.

Yukarıda takım tarafından üretilen fikirlerin sembolik karatahtada buluşarak yenilikçi fikirlere dönüşeceğinden söz edilmişti. Bu sürece paydaşların (müşterilerin, tedarikçilerin, danışmanların, hatta rakiplerin) katılabilmesi için uygun mekânların var olması gerekir. Fikir üretimine katılacak kişilerin özelliklerine göre bu buluşma mekânı su sebilinin başı, birlikte çay – kahve içilen bir masa veya ‘inovasyon odası’ olarak düzenlenmiş bir kapalı mekân olabilir.

İnovasyon konusundaki pratik bulgular hücre (odacık) şeklinde mekânların bir toplantı odasından çok daha yararlı fonksiyonel olduğunu gösteriyor. Kapıları olmayan bu odacıklar takımdan başka kişilerin içeri girmesine imkân verir; böylece resmi protokollere takılmadan görüşme ve tartışma imkânları oluşur.

özetleyelim. İşbirliği, inovasyon açısından son derece önemlidir. İşbirliği öğrenilebilir bir beceridir. çalışanlar inovasyon ilkeleri konusunda eğitim ve danışmanlık alabilirler. çeşitlilik ve tartışma fırsatları inovasyon için vazgeçilmez unsurlardır. İşbirliği ortamı aynı zamanda bir öğrenme ortamı olmalıdır.