2018’de “Imperial Tech Foresight (ITF)” isimli fütüristler takımı tarafından yayınlanan “İnovasyonların Periyodik” isimli liste bazı gelecek öngörü dönemlerine bölünmüş. “Yeşil Ufuk” işaretli bölümde yer alan ve mevcut durumda üzerinde çalışılan veya bazı uygulamaları ortaya çıkmış olanlara değindim. Henüz deneme aşamalarında olan “Sarı Ufuk” inovasyon ve teknolojilerinin 10-20 yıllık bir dilimde gerçekleşmesi öngörülüyor. “Kırmızı Ufuk” olarak nitelenenler ise “Transhümanist çağ” diyebileceğimiz, 20 yıl ve sonrasına ait olanları listeliyor. Son olarak hayalet teknolojiler olarak ifade edilen “Gri Ufuk”, hayali gelecekte olabileceklerden söz ediyor.

Tablonun yatay ekseni, günümüzden geleceğe doğru akan zaman olarak belirlenmiş. Dikey eksende ise inovasyon ve teknolojilerin küresel sosyo-ekonomik düzeni değiştirme gücü dikkate alınmış. Tabloda bir başka sınıflandırma ise tematik olarak yapılmış. Bu temalar arasında veri ekosistemleri, akıllı gezegen, yüksek düzeyli otomasyon, insan özelliklerinin artırılması ve insan-makine etkileşimi yer alıyor.

Tabloda yer alan bazı inovasyon ve teknoloji türlerinden yukarıdaki sınıflandırmaları dikkate alarak söz edelim. örneğin halen üzerinde denemeler yapılmakla birlikte 10-20 yıllık bir gelecek diliminde gerçekleşmesi öngörülen unsurlardan birisi “güçlendirilmiş dış iskeletler”dir. Transhümanist çağ beklentilerinden biri olan bu teknolojik gelişim, akıllı ve bağlantılı teçhizatlar kullanımı ile insanın fiziksel olarak çok daha güçlü hale getirilmesidir. Böylece kişi, adeta çelikten üretilmiş iskelet ve kas sistemine sahip olacak.

Gene aynı 10-20 yıllık gelecek diliminde yaygınlaşması beklenen bir diğer teknolojik inovasyon türü akıllı ve bağlantılı “avatar yardımcılar” olarak öngörülüyor. Avatarların sosyal yaşam ve çalışma ortamlarında insanların ilgilendikleri konularda karar vermelerine ve seçim yapmalarına yardımcı olmaları öngörülüyor. Yapay zekâ ve bağlantılılık özellikleri nedeniyle insanların çalışmalarında çok yönlü destek ve kolaylaştırma sağlamaları bekleniyor. Avatarları hizmet robotlarından çeşitli nesnelerde gömülü akıllı yazılım uygulamalarına kadar çok geniş bir bantta ve çok farklı formlarda hayal etmek mümkündür. Kişinin öğrenme süreçlerinde yardımcı olacak avatarlar, söz konusu örneklerden sadece bir tanesidir.

Aynı dönemde yaygınlaşması beklenen inovasyon ve teknolojilerden bir çırpıda sayabileceklerimiz arasında hidrojen enerjisinin depolanmasını, havanın neminden yararlanarak su elde edilmesini, otonom gemileri ve denizaltıları belirtebiliriz. Bir başka gelişme ise üç boyutlu yazıcı (eklemeli imalat) teknolojisinde oluşacak yeni açılımlardır. örneğin gıda ve ilaç üretiminde 3B yazıcı teknolojisinin daha yaratıcı, çeşitlenmiş örneklerini göreceğiz.

Yeni teknolojiler dikkate alındığında; üzerinde en fazla çalışma yürütülen alanlardan birisi enerji sistemleridir. Akıllı enerji şebekelerinden önemli gelişmelere yol açacak inovasyonların olacağını söyleyebiliriz.

İnsan sağlığı ve yaşamsal sürdürülebilirliği açısından önemli sayılabilecek inovasyonlar da önemliler arasında yer bulacak. örneğin teşhis yapabilen tuvalet ve banyo donanımları ilginç olanlar arasından yer alacak. Gene 3B yazıcı teknolojisinden yararlanarak insan organlarının yapay olarak üretilmesinde yeni uygulamalar göreceğiz. Programlanabilen bakteriler olacağını şimdilerde hayal etmek bile zor olsa da üzerinde çalışmalar yapıldığı biliniyor.

Artık ‘hızlı geleceği’ yaşıyoruz. Değişim ve dönüşüm dünya tarihinin daha önce görmediği hız ve biçimde ilerliyor. Burada kısaca özetlenenler mevcut durumda bilinen, görülen ve yazılanlar… Muhtemelen bundan çok daha fazlası var laboratuvar duvarlarının arkasında…