Göçlerin en acıklısıydı ve sen ağlardın her kimin hikâyesini dinlesen.

Oysa şanlı bir fetihle başlamıştı Balkan macerası, şimdi kanlı bir bozgunla sona eriyordu.

Bu göç, ateşten bir gömlekti; Balkan acısıydı bu, Evlâd-ı Fatihan’ın bilmediği bir dili konuşuyor, göstermediği bir davranışı gösteriyordu komitacılar: Bunun adı vahşetti.

Yüz yıllardır kendilerine uygulanan adalet, hoşgörüden nasip almamış vahşiler, çoluk çocuk demeden efendilere saldırıyor, mallarını yağmalıyor, canlarına kastediyorlardı.

Viyana başarısızlığı (1683), Budapeşte’nin düşmesi (1699) felaketlerle dolu göçün başlangıcı olmuştur.

         ötme bülbül ötme, yaz bahar oldu

         Bülbülün figanı bağrımı deldi

         Gül alıp satmanın zamanı geldi

         Aldı Nemçe bizim nazlı Budin’i

         çeşmelerde abdest alınmaz oldu

         Camilerde namaz kılınmaz oldu

         Mamur olan yerler hep harap oldu

         Aldı Nemçe bizim nazlı Budin’i

         Kıble tarafından üç top atıldı

         Perşembe günüydü güneş tutuldu

         Cuma günüydü Budin alındı

         Aldı Nemçe biz nazlı Budin’i.

Nazlı Budin’in kaybediliş ızdırabı yüreklere türkülerle kazınmıştır.

Rumi 1293’te olması nedeniyle tarihe Doksanüç Harbi diye geçen Büyük Bozgun’da Ruslar, Türkleri Balkanlardan atmak gayesiyle her türlü vahşeti, kıyımı, talanı uygulamışlardır.Alınan ağır mağlubiyet sebebiyle halk, Balkan yenilgisine ‘’ Balkan Hacaleti (utancı) ‘’ demiştir.

Tüyler ürpertici facialar yaşanmıştır.

         Adlı, şanlı Osman Paşa

         Boyun eğmiş esir gider

         Olur mu, beyim olur mu ?

         Evlat babayı vurur mu?

Ağıtlarla yaşanır büyük acılar, ağıtlar Balkan Faciası’nın söz tanıklarıdır:

         İki turnam gelir alnı kareli

         Birisini avcı vurmuş aman,

         Sinesi yareli

         Bu yavruya sorun aslı nereli

         Vatan deyip çekmiş gider aman

         Telli turnalar

         İnme turnam, inme burada kış olur

         Turnamın bastığı yerler aman,

         Kademi güç olur

         Böyle kalmaz, elbet sonu (h)oş olur

         Vatan deyip çekmiş gider aman

         Fakir turnalar

         Genç yaşta sırf Türk olduğu için şehit edilen Süleyman’ın ağıdı, Balkan Türklüğünün ortak bir feryadıdır:

                   Sülman senin kaşın gözün yay mıdır

                   Teneşirdan akan sular kan mıdır

                   Sülman gibi şu Kırçma’da (Kriçim’de) var mıdır

                   Kıymayın canıma, ben dünyama doymadım

                   Eller gibi ben ecelimden ölmedim

                   Pazarçık’a vardım ben bubama sormadım

                   Sol yanımdan kurşun urdu duymadım

                   Şu genç yaşta ben dünyama doymadım

                   Kıymayın canıma, ben dünyama doymadım

                   Eller gibi ben ecelimden ölmedim

         Göç, Balkan Türk’ünün alınyazısıdır. Fetih boyunca Anadolu’dan getirilen Türkmen aşiretleri Balkanlara yerleştirilmiştir. Buraya kök salınmıştır. Birbiriyle savaşan Balkan kavimlerine barış, adalet, sevgi, hoşgörü getirilmiştir.

         “Her kemalin bir zevali vardır.” hükmünce zeval vakti katliam ve soykırım olarak gelmiştir. Vatan yapılan topraklar, kana bulanmıştır.

                   Yağmur yağdı sel oldu

                   Dereler taştı doldu

                   Ben vatanımdan ayrıldım

                   Zalim Bulgar sebep oldu

         Hani türkü, hangi ağıt dindirebilir acısı yüreğe düşen sızıyı?

                   Bir sabah namazı çıktım odamdan

                   Vatanı terk edip gittim oranda

                   Gam için mi yaratmış bizi yaradan

                   Gider millet vah ayrılık deyu

                   Yanar millet ah vatan deyu

         Türk’ün kaderinde gam vardır,

                                      ayrılık vardır,

                                               göç vardır.

         Son olarak, Türklüğünü ifade etmek isteyen kardeşler hapishanelere tıkılmış, ölüm kamplarına alınmış ve kurşuna dizilmişlerdir.

                   İçinizden biridim

                   Karlar gibi eridim

                   Anadilimiz için

                   Hapislerde çürüdüm

                   Gide gide yoruldum

                   Sular gibi duruldum

                   üzülme anneciğim

                   Türkçem için vuruldum

         Belene kampı, yapılan zulümlerin simgesidir.

                   Belene dedikleri

                   Cehennemdir cehennem

                   Babam, ben görmeden gitti

                   Şimdi de ölmüş annem

         Göçerlerin en acıklısıydı ve sen ağlardın her kimin hikâyesini dinlesen.

         Sen onlardandın, Uluğ Türkistan’dan kalkıp göçe karar verdiğin günden beri.

         Osmanlı’nın gözyaşıdır Balkan Faciası, acısını yeryüzü Müslümanlarının içine düşen.

         Sen bugün gök gözlü, sarışın muhacirlerin yüzlerindeki hüznü, atalarının çektiği çilelere bakarak daha iyi anlamlandırabilirsin.

         Muhacir diye küçümsenenler, tarihin yazdığı savaşlarda en geriye kalanlardır. Onlar, Mustafa Kemal Atatürk’ün deyişiyle övdükleridir:. “Düşmanla sonuna kadar dövüşenler” çekilen ordunun ri’cat hatlarını sağlamak için kendilerini feda edenler ve düşman karşısında kaçmak, çekilmek nedir bilmeyenlerdir. Muhacirler kaybedilmiş ülkelerimizin milli hatıralarıdır.’’

400 yıl boyunca Türklüğün nakış nakış işlendiği 6 milyon Türk nüfuslu 173.000 km²’lik vatan kaybedilmiş. bir Anadolu kentinden farkı olmayan nazlı üsküp, mağrur Manastır, şenlikli Selanik terk edilmiştir.

Yiğitliğin harman yeri şehirler vahşi bir katliamla ortadan kaldırılmıştır.

Bozgunun mağlup insanları derin düşünceler içinde kaybedilen vatan için dramatik duygu seline kapılırlar: Yarbay Hafız Hakkı Bey, bu acıyı, bu bozgunu, bu utancı şöyle dillendirir:

      ‘’ Mazisiyle benliğime, ruhuma kuvvet veren Fatih minarelerinden bir sürü ruhlar bana ‘Ey Meşhed’i bırakan bedbaht ordunun subayı! Hâlâ nasıl yaşıyorsun diyor!’ Bütün ordunun bozgunlukları yüreğimi çökertiyor, yüzümü yerlere kapattırıyor. Kan ağlayan kalbim kalan vatan parçalarının bütün güzellikleri için kardeşini kaybetmiş bir insan şefkatiyle titriyor…

Bu kadar elemlerden bu kadar kara günlerden sonra beni yaşatan, bu kadar lekeli bozgunluklardan sonra bu üniforma ile milletin karşısına çıkmak cüretini veren, içimi yakan bu büyük emelin intikam ateşi ve Milletle Ordunun gençliğinde gördüğüm ümid-i istikbâl nûrudur…

Sen çalınmış, kaybedilmiş, yağmalanmış vatanların çocuğusun.

Hazırla yüreğini yeni zaferlerin şölenine.