7-Ahmet URFALI (DOLUNAY)

7-Ahmet URFALI (DOLUNAY)

GÖNÜL TEZGÂHINDA DOKUNUR KİLİM


Senin ayağını bastığın her toprak vatan olur.
O toprakla gizli bir dille konuşur gönlünden nice güzellikler katarsın oralara.
Gezdiğin, yurt tuttuğun hüzünlü bozkırların, saklı koyakların, yüce dağların ağacını, çiçeğini
türküne yüklersin,
kilime damgalarsın...

Her kimse çözemez arifane söylediğin dili,
bilgece dokuduğun deseni.
Kübik ressam Picasso, "Benim resimlerim kadar güzel bir şey arıyorsanız o da kilimlerdir." diyerek esin kaynağına işaret etmiştir, aslında.
Kilim dilinin alfabesini eli kınalı gökçek kızlar bulmuştur, onun harfleri sıkıntıların, hüzünlerin, bereketlerin, sevdaların, sevinçlerin simgeleridir.
Sembolik bir dille konuşur her atkı,
her çözgü.
Her kirkit vuruşunda sabrın sesi duyulur.
Her damgada gizli sevdaların tutuşturduğu alevden ifadeler haykırır.
Ve dokuyucu tarihe duygularını sembolik anlatışlarını miras bıraktığının farkındadır.
Bütün uzaklığına rağmen ayrı bölgelerdeki kızların kilimlere aynı damgayı vurmaları, aynı rengi tasarlamaları, aynı dokuyuşu kullanmaları bilinçaltı kültürel kodların ortaya çıkışından başka nedir?
Göçer-evli Türk'ün ehlileştirdiği keçi ve koyun yününden hayat tarzlarına uygun kumaş, keçe, halı ve kilim gibi dokuma ve dövme metodu ile gereçler üretilmiştir.
Türk kilimi 14.-16. Yüz yılda Avrupa evlerine girmiş, sanatçılarının resimlerine ilham kaynağı olmuştur.
Kilimlerdeki damgalar, bakanlar-seyredenler için bir anlatım yoludur. Kilimdeki metaforlar, insanlara maverai duygular tedai ettirir. Bu görsel güzellik seyredenlere yeni güzellikler kazandırır.
Geleneksel özellikler, duyuşlar, umutlar, hayaller kilimde yerini bulur.
Acılar, sıkıntılar, buhranlar içinde kilimini dokuyan gökçek kızlar, kendilerini tedavi ve terapi ederler.
Sevdiğine sözü olan bir kilim dokur
Kilimin dilenden ancak anlayan okur
Sırlarımı verdim sana sevgimi verdim
Şu gönlümü kilim yaptım yoluna serdim
Kilim kalbin aynasıdır gönlün sesidir
Her nakışı bir duygunun ifadesidir
Kilim sevgiliye çağrı aşka davettir.
Kimi renkler şikayetti kimi hasrettir. (*)
Türk kiliminde kırmızı; mutluluk ve canlılığı, azmi ve kararlılığı simgeler.
Yeşil; kalbin enerjisidir, baharın rengidir, güven vericidir, özlem ve istenci ifade eder.
Siyah; hüznü, hırsı ve soyluluğu düşündürür.
Mavi; gökyüzünü, ufukları, sonsuzluğu ve huzuru anlatır.
Mor; ihtişam ve lüksün rengidir.
Sarı; sonbahardır, birlikte çalışmayı yansıtır, zekâ ve incelikle ilgilidir.
Beyaz; saflığın, istikrarın, devamlılığın ve dürüstlüğün sembolüdür.
Kahverengi; gerçekliği, plan ve sistemi anlatan toprak rengidir.
Oğuz boy damgalarından alınan kilim desenlerinin adları da Türkçenin en güzel söyleyişleri arasındadır.
Allı, Aşıklı, Aynalı, Bindallı, Çamçalı, Kara Döşeme, Kaynaklı, Kirmanlı, Göçtü Güzel, Uruşman, Ünaldı, Seleser, Avşar Güzeli, Saç Bağlı, Başaklı, Otağ, Parmaklı, Kör Çiçek, Bıtıraklı...
Kilimlerdeki; saç bağı, evlilik isteğini,
eli belinde; anaçlığı, doğurganlığı,
göz; nazara karşı korunmayı,
koç boynuzu; kahramanlık ve gücü,
sandık; çeyizi,
kuşlar; haberi ve göçmeyi,
hayvanlar; gücü ve kudreti anlatır.
Kilimlerdeki her desenin ayrı bir hikâyesi, destanı vardır. Bu ancak dokuyanın dünyasına girilerek öğrenmek mümkündür.
Renk almış yaylanın çiçeklerinden,
Desen tutmuş buğday başaklarından,
Gök kuşağı ağmış saçaklarından;
Üzerinde bir ilkbahar günü var.

Yunus Emre tapınanda yüz koymuş,
Karacaoğlan saz çalanda diz koymuş,
Köroğlu dörtnala geçmiş iz koymuş,
Boylamında erenlerin yönü var. (**)
Sen bilirsin ki, kilimler dokundukça bu milletin geleceği daha güvenli, gençleri daha bilinçli olacaktır. Zira kilim milli kültürün çağlardan çağlara ulaşan bir taşıyıcısıdır.
Höyük gibi bengiliği yaşıyor;
Bağrında bir kutlu gömü taşıyor,
Yaşı nice yüzyılları aşıyor;
Bu kilimde uygarlığın dünü var. (**)

* Fatih Kısaparmak
** Yetik Ozan

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
7-Ahmet URFALI (DOLUNAY) Arşivi