Bir insanın kendisiyle ilgili olarak yapabileceği eğlenceli işlerden biri, yapılabilir bir hedef saptayıp onun üzerine yürümektir. Hele ki, bu eksikliğini duyduğunuz veya kendinizi zayıf hissettiğiniz bir konu ise bu hedefin üzerine yürürken aynı zamanda bir kişisel sorunu da aşmış olursunuz.
Bir sorunu başarı ile aşmanın yararlarından bir diğeri ise kişinin problem çözme performansındaki artıştır. Böylece daha sonraki benzer problemler için daha hazırlıklı hale gelirsiniz.
Başarmak üzere seçeceğiniz hedeflerde ‘yapılabilirliği’ gözetmek önemli bir ölçüttür. Sahip olduğunuz imkânlarla ve yakın dönemde sahip olabileceğiniz kaynaklarla çözülmesi mümkün olmayan ‘büyük ölçek problemlerine’ yakın çözümler hedeflemek sizi hayal kırıklığına uğratabilir. Bu durumda problem çözme performansında düşmeler olması olağandır. Bir problemle seçerken ve onunla çözüm yolumda savaşırken ölçek konusunu asla gözden kaçırmamak gerekir.
İnsanın birkaç tür hedefi olabilir. Bunlar arasında biraz daha hayali ve uzak görünen ama büyük ölçekli hedefleri de bulunabilir. Burada önemli olan konunun ölçeğinin farkında olabilmektir.
Bir problemle ilgili öngörülerde bulunurken ilk yapılacak işlerden biri, bu problemin çözümü için bize yardımcı olarak yanımızda duran güçler ve kaynaklarla, bizi engellemek üzere karşımızda duran güçlü faktörlerin belirlenmesidir. Özetle; yanınızda veya elinizde olan nedir; karşınızda ya da rakipte olan nedir; bunu iyi saptamalısınız.
Bir hedefe yürürken sahip olduğunuz güçlü yanları ve aşmanız gereken eksiklik, zayıflık ve karşı güçleri belirledikten sonra ‘ayakları yere basan’ bir iş ve zaman planı yapmalısınız. Hiç kuşkusuz, problemin çözümü ile uğraşırken de –değiştirebilme esnekliklerini akılda tutarak– bu takvime ve plana bağlı kalmalısınız.
Problemin çözümüne veya koyulan hedefe ulaşmak sevinç vericidir ama yeterli değildir. Bu süreçte yaşadıklarınızı, aştığınız sorunları ve aşamadıklarınızı tekrar gözden geçirip sonraki problem çözme çalışmaları için dersler çıkarmalısınız.
Önümüze koyacağımız hedeflerin belirlenmesinde –hele ki bunu farkında olarak ilk kez deniyorsak– çok titiz olmanın gereği yoktur. Sizi neşelendirecek bir hedef saptayarak başlayabilirsiniz. Bu konuda siz de kolayca sayısız örnek üretebilirsiniz.
Örneğin –beceremiyorsanız– gülümsemeyi öğrenmeye çalışarak başlayabilirsiniz. İnsan azmettiği sürece elinden kurtulacak sorun yok gibidir. Ayrıca unutmayan gülümseyen bir ifade ile çektirdiğiniz resimlerde çok daha sevimli görüneceksiniz.
Aşırı kilonuz varsa, sizi müstakbel sağlık sorunlarından da kurtaracak olan bir kilo verme uğraşısı içine girebilirsiniz. Böyle bir çalışma, iradenizin olumlu yönde gelişmesine de katkı koyacaktır. Sonraki problem çözme süreçlerinde iradeli olabilmenin yararlarını göreceksiniz.
Benzer biçimde muhtemelen çok dolu olduğunu düşündüğünüz günlük yaşamınızın bir bölümünü ayırarak spor yapmayı ve sağlıklı bir bedene sahip olmayı önünüze hedef olarak koyabilirsiniz. Sağlıklı bir bedenin, kişinin kendisini ruhen de sağlıklı hissetmesine neden olduğunu kendi deneyimlerimden biliyorum.
Bir iş bulmaktan siz uygun bir emlâk almaya, yalnız başınıza mutlu olmaktan mahcubiyetinizi aşarak karşı cinsten bir arkadaş edinmeye kadar çok sayıda kişisel sorun saptamak mümkündür. Önemli olan kendinizi ve çevrenizi dikkatle incelemeniz ve bulacağınız sorunlardan biri için bilinçli ve gayretli olmanızdır.
