Dünya bor piyasasının, yüzde 62’sine sahip olan Türkiye’de, bor madeninden daha fazla katma değer elde etmek için, atılacak adımlar, Eti Maden Genel Müdürlüğü ev sahipliğinde düzenlenen Bor Çalıştayı, 28 Aralık 2021 Saat 09:45’den itibaren Eti Maden YouTube kanalında, canlı yayınlandı.
           Bor Çalıştayında, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın Fatih Dönmez, dünya bor pazarında lider olan Türkiye’nin, 2021 yılında bor üretiminde ve ihracat satışında rekor kırdıklarını belirterek, “Toplamda 2,6 milyon tonluk bor ürünleri satışı yaptık. Buradan da 1 milyar doların üzerinde bir satış rakamı elde ederek rekor kırdık.”dedi.
           Sayın Dönmez’e göre de  2022, bor madeninin yılı olacak. Sıvı bor atıklarından ürettiği lityum bunun en güzel örneği” dedi.
            Bor madeni ile ilgili gelişmeler, ilgililerce memnuniyete vericidir ama Türkiye,
 Bor’ u maden olarak değilde, bor karbüre dayalı yüksek katma değerli ürünler geliştirecek olan teknolojiyi, ülkemize kazandırarak, Bor madeninde, ürünler üreterek ihraç etmelidir.
            Çünkü Bor minerallerinden elde edilen boraks ve borik asit; özellikle nükleer alanda, savunma sanayisinde, jet ve roket yakıtı, sabun, deterjan, lehim, fotoğrafçılık, tekstil boyaları, cam elyafı ve genellikle kâğıt sanayinde kullanılmaktadır.
           Borla ile ilgili umut verici gelşmlerde var.  Dünya bor rezervinin yüzde 78’ine sahip Türkiye, boru katma değeri yüksek ürün haline dönüştürmek için, Çinlilerle ’teknoloji transferi protokolü’ imzaladı.
            Çin’in bor alanında en büyük firmalarından Dalian Jinma ile ortak tesisin temeli yıl sonunda atılacak. Projeyle borun savunma sanayii ve nükleer gibi alanlarda değerini 2 bin kat arttıracak teknolojinin yolu açılacaktı.
             Bor madeni, yıllardır ülke güdemindedir. 2000’li yıllarda özelleştirme kapsamına alınan bor madeni, kamuoyundan gelen tepkiler üzerine iptal edildi. O yıllardaki  Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı  olan Sayın Taner Yıldız, Bor’un Türkiye’nin stratejik madeni olduğunu belirterek, “Bu önemli madenimizin, özelleştirilmesi konusunda ne bir düşüncemiz ne de bir kararımız var” demişti.
                 Türkiye’nin, önemli maden kaynaklarının başında geldiğine işaret eden Bakan Sayın Yıldız, “Türkiye, bor kaynakları bakımından önemli bir ülkedir. Sizin de arazinizde bor madeni olabilir. Ancak bor, kamuya mal olmuştur ve kamunun madenidir. Bor stratejik madenimizdir. Bu önemli madenimizin özelleştirilmesi konusunda, ne bir düşüncemiz ne de bir kararımız var. Diğer bazı madenler ve kuruluşlarla ilgili özelleştirme çalışmalarımız var ama bor ile ilgili yok.” sözleri ile de söylentilerei bitirmişti.
                Valilerimizden Sayın KILIÇLAR’ da “"Bor, önümüzdeki çağın, en popüler madeni olacak" demişti.
            Şu bir gerçek ki dünya bor rezervlerinin büyük bölümü, Türkiye’de bulunuyor. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünce, 2002 yılında başlatılan Bor Master Arama Projesi kapsamında yapılan sondaj çalışmaları sonucunda, 2 milyar ton olan bor rezervlerinin 1 milyar ton artırılarak, 3 milyar ton düzeyinde olduğu saptanmıştı. Bu miktar dünya bor rezervinin, yüzde 72’sine karşılık geliyor
              Eskişehir’ de, Bor’ la ilgili yeterli olmasa da bazı çalışmalar var. Nitekim OSB’ deki, BORTEK ldt şti. tarafından Bor Nitrür ve Kübk Bor Nitrür konuların çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar, BOREN Bor Enstitüsü tarafından da desteklenmeye değer bulunmuştur. Bu aynı zamanda, BOREN tarafından desteklenen, ilk özel projedir.
              Ayrıca ESOGÜ bünyesindeki, Bor Uygulama ve Araştırma Merkezi,(BORAM) var. Merkez,  Bor ürünlerinin, ülkemizde üretimini, geliştirilmesini ve kullanımını sağlamak ve kurum/kuruluşlarla da işbirliği yaparak, ürün ve teknoloji gelişimine yönelik yenilikçi bilimsel araştırmaların yapılmasını sağlamak amacıyla kuruldu.
               BORAM’ da hedef ise araştırmacı, üretici, kullanıcı koordinasyonu ile bilimsel araştırmaları yönlendirme, mevcut altyapı olanakları ile destekleme, yurt içi ve yurtdışı araştırma kurumları ile işbirliği ve bilgi paylaşımına yönelik bilimsel toplantılar düzenleme gibi faaliyetleri yürütmektir.
                 Türkiye ve Eskişehir’ de, Bor’la ilgili mevcut çalışmalar yeterli değildir. Çünkü Bor’la ilgili olarak, aşılması gereken çok büyük engeller var. Türkiye ve Eskişehir, bu alandaki engelleri aşabilmesi için, yerel, ulusal ve global alanda, sürekli ve kalıcı bir şekilde, stratejiler belirlemek ve hayata geçirmek zorundadır
            Bor Madeni, 1950’li yılların başında, ABD Savunma Programında, geleceğin yakıtı olarak adlandırılmış ve. önemli stratejik malzeme olarak nitelendirilmiştir.       
            Ayrıca ABD ve NATO tarafından, Bor, stratejik bir maden olarak ilan edilmiş, pazarlaması kontrol altına alınmış ve COCOM olarak nitelendirilen tedbirler kapsamında, Varşova Paktı ülkelerine, ihracı yasaklanmıştır.  
            Petrol bittiği gün, dünya, enerjide, “BOR ve “TORYUM” madenine muhtaçtır. Hatta NNT Nanoteknoloji Bor Ürünleri A.Ş Genel Müdürü, Sayın Mehmet Can ARVAS’ a göre, 3. Dünya Savaşı, bor yüzünden olacaktır.     
           Sayın ARVAS ,Türkiye’nin, dünyanın, 2 bin yıllık enerji ve yakıtını karşılayacak kadar bor rezervine, sahip olduğunu belirttikten sonra,, "Bir dönem petrol için yapılan savaşlar, artık bor için yapılacak." diyerek kamuoyunu uyardı.
             Ayrıca sanayinin gelişmesinde, lokomotif bir sektör olan madencilik, ülkelerin ve kentlerin,  kalkınmasında, sürükleyici bir rol oynar.  Ayrıca madencilik, sanayinin itici gücü, katma değeri yüksek olan kaynak ve istihdam yaratan, bir sektördür.
            Türkiye, Bor madenini,  işleyerek ihraç etmeli,  maden olarak ihracatına, sınır getirilmelidir. Çünkü BOR ve TORYUM, ülkemizin geleceğinin teminatıdır