4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)

4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)

KULLANILMAYAN İLAÇLAR

 SGK verilerine göre, her gün 1 buçuk milyon kişi çeşitli sebeplerle doktora gidiyor ve Türkiye’de yılda kişi başı 30 kutu ilaç tüketiliyor. Doktora yazdırılıp kullanılmayan yüzlerce ton ilaç ise kutu kutu çöpe atılıyor.
            Dünya Sağlık Örgütü’nün paylaştığı bilgiler de SGK verilerini destekler nitelikte. Buna göre ilaçların yaklaşık yüzde 50’si yanlış ya da gereksiz kullanılıyor, hatta kutusu bile açılmadan çöpe atılıyor! Çöpe atılan ilaçlar ise yediğimize, içtiğimize karışarak bizi resmen zehirliyor.
                Türkiye’de, ilaç ürünlerine yapılan sağlık harcamaları, toplam sağlık harcamaları içinde oldukça yüksek bir paya sahiptir. Türkiye’de Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK), Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve diğer kamu kurumlarının yılda ilaç ürünleri için yaklaşık
      .  Ayrıca eczane pazarının tüketici fiyatlarıyla toplam cirosu ise 12 milyar YTL’ye ulaşıyor. Eczanelerdeki ilaçların ortalama yüzde 7’si kullanım süresi dolduğu için çöpe atılıyor. Evlerde ise ilaçların yüzde 60’ının kutusu dahi açılmadan, kullanım tarihi sona eriyor.
            Hastanelerin ilaç harcamaları da, bu rakamın içinde yer almıyor. Toplam sağlık harcamaları içinde ilaç giderlerinin payı yaklaşık %45-50 arasında seyretmektedir. Başka bir ifade ile Sosyal Güvenlik Kurumları, toplam sağlık harcamalarının yaklaşık yarısını ilaç ürünleri için kullanılmaktadır.
           Ne yazık ki ülkemizde, reçeteli reçetesiz olarak almış olduğumuz ilaçları, kısa bir süre kullanıp, daha sonra tekrar kullanmak üzere bekletiyoruz. Bekletilen ve kullanılmayan ilaçların kullanım ömürleri sona eriyor ve çöpe atılıyor.
              Diğer yandan gelişmiş pek çok ülkede, ilaçların kutuyla değil, hastanın kullanacağı miktarda taneyle reçete ediliyor. Oysa ülkemizde doktor, hastaya 5 gün kullanması tavsiyesiyle ilaç yazıyor. Kutunun içinden 20 günlük, ya da bir aylık ilaç çıkıyor. Hastanın kullanmadığı ilaç ise çöpe gidiyor.
              Yine gelişmiş ülkelerde, doktorların reçeteye ilacın piyasa adı (markası) yerine etken maddesini yazıyor. Eczanelerin de, reçetedeki tarife uygun şekilde ve miktarda hazırladıkları ilacı şişeleyerek ya da poşetleyerek hastaya veriyor. 
          Türkiye’de bırakın taneyle ilaç satmayı, reçetesiz ilaç veriliyor. Bu hatalı politika, tüketicilerin bilinçsizliği ile birleşince önemli ölçüde ilaç israfı ve yanlış ilaç kullanımından kaynaklanan sağlık sorunları ortaya çıkıyor.
             İnsanlar, doktor reçetesiyle değil eş-dost önerisiyle ilaç alıyor. Bir yandan milyonlarca kutu ilaç çöpe atılırken, pek çok insanımız ilaca ulaşamıyor. Türkiye’nin ilaç politikalarının gözden geçirilerek, ulusal bir ilaç politikasının belirlenmesine ihtiyacımız var.
              Ayrıca bu oran, gelişmiş ülkelerde yüzde 15 civarında olduğu söyleniyor.  Ülkemizde ilaç harcamalarının yüksekliği, bilinçsiz ilaç kullanımı, mevcut eldeki ilaçların değerlendirilmemesi, konuyla ilgili toplumsal bilincin oluşturulmasından ileri geliyor.
            Oysa evlerde kullanılmayan ilaçları, ihtiyacı olanlara ulaştırmak, ilaç temininde güçlük çeken hastalara yardımcı olmak, ilaç israfını en aza indirmek, milli servete sahip çıkmak gerekir. Bu ilaçlar, yüzlerce hastaya da şifa olabilir.
            Aslında bu alanda hepimize görev düşüyor. Evlerimizde kullanmadığımız ancak, kullanım süresi dolmamış ilaç fazlalarını bize en yakın sağlık kuruluşlarına teslim edebiliriz.     Daha da önemlisi,  bunun daha geniş bir katılıma dönüşebilmesi için, oturduğumuz mahallede çok kolay ve yararlı bir kampanya başlatmakta mümkün.
            Bu kampanya sayesinde toplanacak ilaçları mutlaka ve mutlaka bir sağlık kuruluşuna teslim etmenin en doğru yöntem olacağı kuşkusuzdur. İlaç alamayan muhtaç kimselere, herhangi bir doktor kontrolü olmaksızın ilaç vermek asla ve asla doğru değildir.
            Onun içinde bu ilaçlar, Sağlık kuruluşlarına,  verilebilmesi için mutlaka bir birim oluşturulmalı ve titiz bir şekilde değerlendirilmeli,. süresi dolmuş ilaçlar, kesinlikle kullanılmamalı. Onun içinde vatandaşlarımız,  evlerinde kullanılmayan ilaçları süresi geçmeden, sağlık kutum/kuruluşlarında oluşturulacak birimler vermelidir.
              Sağlık Kurum/kuruluşlarında oluşturulan birimlere, verilen ilaçlar, sağlık kuruluşlarında, muayene olup, ilaç almak gücü olmayan hastalara, ulaştırılmalıdır Müddeti geçen ilcalarda usulüne uygun bir şekilde imha edilmelidir..   
              Çünkü çöpe attığımız ilaçların yediğimize, içtiğimize karışarak sağlığımızı tehdit etmektedir. Sadece sağlık sektörünü değil, hayatımızdaki pek çok alanı etkileyen ilaç israfının altında yatan bilinçsiz ilaç kullanıma karşı halkımız mutlaka eğitilmelidir. “Evsel atık ilaç toplama ve bertaraf projesi”
            Ülkemizin her ilinde,, ve Eskişehir’ de kullanılmayan ilaçlar, İzmir’ de olduğu gibi. Toplanarak süreci geçmeyen ilaçlar kullanılmalı, geçenler ise bertaraf edilmelidir.
          Nitekim Türkiye’de ilk kez pilot il seçilen İzmir’de İzmir Eczacı Odası önderliğinde Sağlık Bakanlığı İlaç Eczacılık Genel Müdürlüğü, Türk Eczacıları Birliği,  Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Ege Çağdaş Eğitim Vakfı, Ecza Kooperatifi ve Buca Belediyesinin katkısıyla bir proje başlatıldı. Projenin ismi "Evsel atık ilaç toplama ve bertaraf projesi” dir
          Öncelikle evlerde kullanılmayan ilaçların toplanma nedenlerini şöyle sıraladılar. Evlerde kullanılmayan ilaçlar aile, toplum ve çevre için geri dönüşü zor olabilecek riskler taşımaktadır. İlaç suiistimali, hatalı kullanım, çocuklarda kaza zehirlenmeler, intihar girişimleri ve çevresel zararlara nede olmaktadır.
             Çöpe ya da kanalizasyona atılan kullanılmayan, süresi dolmuş  ilaçlar, idrar ve dışkı ile kanalizasyon sistemine salınan kullanılmış ilaçlar, atık su arıtımı ile arıtılamayan farmastötik bileşenler, yer altı sularına karışan hayvancılıkta kullanılan hormon ve antibiyotikler doğaya karışarak insanlık ve çevre için büyük tehdit oluşturmaktadır.
          İzmir’ de uygulanan “ Evsel Atık İlaç Toplama ve bertaraf projesi” Eskişehir’ de uygulanmalıdır.  Belediyeler ile Eczacılar Odası işbirliğinde, evlerde kalan ve kullanılmayan, son kullanım tarihi geçmiş ilaçların toplanarak, imhasına yönelik ortak çalışma yapılarak imha edilmelidir.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM) Arşivi