4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)

4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)

ESNAF ZOR DURUMDA

 ETO Başkanı, Sayın Metin Güler, Sanayi üretiminde kullanılan doğalgaza %50,8, elektriğe %50, ticarethanelerde kullanılan elektriğe ise %30 zam gelmesinin, hem sanayiciyi hem de tüccarı zor durumda bırakacağını belirtilen sonra,”  Tüccar ve sanayicinin, bu zamlarla ayakta durmasının ve dünya ile rekabet etmesinin, daha da zorlaştığını” söyledi.
             Zamların üretim maliyetlerini yükselttiğini, bununla beraber işletme giderlerinin de arttığını belirten Sayın Güler, böyle bir ortamda üretim, istihdam ve yatırım iştahının azalacağını dile getirdi.
           Aslından yıllar önce esnafın, güç durumda kalacağı, AVM’ lerin kente gelmesi ile başlamıştı.  Süpermarketlerin, Eskişehir’e gelmesi ile birlikte, tanıdık pek çok esnaf işyerlerini kapattı.
              Elbette bu olumsuz gelişmeler karşısında, siyasilerin, Belediyeler, ESO, ETO, diğer meslek odaların da sorumlulukları vardı.                  
                Hatırlıyorum da,  o yıllardaki Ak Parti Eskişehir Milletvekili Sayın Mercan’ın, 100 milyon dolarlı yatırım vaadinin altından, iki Süper Market çıkmıştı. Bu yatırımlardan ilki, Alman ECE firmasının, Fabrikalar Bölgesi’nde, kendi mallarını satacağı dev bir alışveriş merkezi, diğeri ise, ANEMON Oteli yanında, Yapı-Kredi Koray’ın alışveriş merkezi idi.
               O günlerde Tepebaşı Belediye Başkanı olan Sayın Sarıoğlu “ Eskişehirli Tüccar zarar edecek diye, bu tür yatırımlar engellenmemeli” sözleri, aklıselim insanlarımız tarafında, kaygı ve üzüntü ile karşılanmıştı. 
              Hâlbuki Sayın Sarıoğlu,  Tepebaşı Belediye Başkanı idi. Öncelikle de kent esnafını düşünmek ve menfaatlerini korumak zorunda olması gerekirken, Süpermarketlerin yanında yer almıştı.
                 Sonuçta da AVM’ ler sayesinde, kent esnafı zarar gördü. Şehircilik açısından da sorunlar yaşanmaya ve dükkânlar kapanmaya başladı.
                   Her iki yatırıma da, Ticaret Odası Başkanı ve Üyelerinden de tepki gelmişti. Gerekçe olarak da süper marketlerin üretim yapmayıp, kendi mallarını satacağı, bunun da Eskişehirli esnafı zor durumda bırakacağı ve yatırım yapmadan da, kazandıklarını alıp gideceklerini neden olarak göstermişlerdi.
                  Ancak tepki, sürekli olmadı,  bir müddet sonra unutuldu.
                  Oysa yıllardır, köşemizde, kente gelen süper marketlerin, gelişigüzel yerler de açılması sonucu, esnafımızı zor durumda kaldığını ve şehircilik adına da pek çok sorunu da beraberinde getirdiğini köşemizde sürekli yer verdik.
              Hatta Anakent ve Alt belediyelerin, kentte açılacak süper marketlere de standart getirilmesini, sürekli önerildi ama Ticaret ve Sanayi odalarından ve diğer esnaf kuruluşlarından, özellikle de Anakent ve alt belediyelerden, arzu edilen tepki ve tedbir gelmedi. 
              Türkiye genelinde de yabancı sermaye ile ilgili gelişmeler, Eskişehir’den farklı değildir.               
             Türkiye’ye,  dünyanın dev firmaları geliyor. Bunlar, önce deden ve babadan kalma sabun ve deterjan fabrikalarını aldı. Türkiye’de temizlik malzemesi pazarına hakim oldular. Satın aldıkları fabrikalardan, çıkan malzemeleri satmaya başladılar.
                       Sıra gıda maddelerine geldi. Türkiye’deki yağ fabrikalarını satın alarak, işe başladılar. Yetmedi, hırdavatçılığa, konfeksiyonculuğa ve de bakkallığa soyundular. Böylece de, hem Türkiye pazarını ele geçirdiler, hem de global pazarlarda rakip olacak insanlarımızı ortadan kaldırdılar. Bir taşla da iki kuş birden vurdular.
                      Ak Parti iktidarı, bir türlü uygulamaya koyamadığı hipermarket yasası nedeniyle, süpermarketler,  büyük kentlerde olduğu gibi Eskişehir’de de sorun oldu. Bundan böyle bu sorunlara çözüm bulunur mu önümüzdeki yıllarda görülecektir.
                 Ancak hipermarketler Yasası, mutlaka çıkarılmalıdır. Bu hususta, tüm illerdeki ticaret, sanayi ve meslek odalarına, özellikle de belediyelere büyük görev düşmektedir.
                Geçmiş yıllarda,  Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca hazırlanan süpermarketlerle ilgili tasarısı gündeme geldi. Yasaya göre; kent içinde, 400 metrekare, belediye mücavir alanı sınırları dışında ise 2 bin 500 metrekarenin üzerinde satış alanı bulunan alışveriş merkezlerine üç yıl süre veriliyordu.
                 Bu süre içinde taşınmayan merkezlerin ruhsatları yenilenmeyecek ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca kapatılacak. Bakkal ve küçük marketlerin yaşamasını sağlamak için,  dev alışveriş merkezi olan süpermarketlerin şehir içinde açılmasına izin verilmeyecek. Mevcutlar da, beş yıl içinde kent dışına taşınacak, aksi halde kapatılacaktı.
                    Bakanlar Kurulu, küçük esnafı korumak, bakkal ve marketlerin yaşamasını sağlamak için, dev alışveriş merkezi niteliğindeki süpermarketleri şehir dışına çıkaracak tasarıyı benimsedi. Ekonomik krizden, en çok etkilenen esnaf eylemlerini de dikkate alan Bakanlar, tasarıyı derhal imzaladılar.
                 Ancak yasa gerçekleşmedi. AVM’ ler sayesinde, ülkemizde ve Eskişehir’ de esnaf zor durumda kaldı. Onlarca dükkân kapadı. Elektrik ve doğal gaza yapılan zamlar ise olumsuz tabloya, daha da ivme kazandırdı.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM) Arşivi