İzmir depreminin yıldönümünde bu yazıyı yazacaktım fakat ben yazamadan bir deprem daha oldu. Merkez üssü İzmir’in Buca ilçesi olan saat 03.29’da meydana gelen 4,9 büyüklüğündeki deprem, büyük korkuya neden oldu. Bu depremi bizzat yaşayan bir kişi olarak derinden etkilendiğimi söyleyebilirim. Deprem anında kişinin yaşadığı şok ile vereceği tepkiler ne yazık ki bazen çok makul olamayabiliyor. Deprem psikolojisinde kişi 3 evre yaşamaktadır.

İlk evre; şok. Depreme maruz kalan kişi psikolojik şoktadır. Şaşkın ve sersemlemiş bir durumdadır. Herhangi bir yaralanması söz konusu ise bunun çok fazla bilincinde değildir. Yer, zaman algısında da kaymalar görülebilir. Bilinç kayıpları görülebilir. Hatta yemek yemeden günlerce hayatına devam edebilmektedir. Bu tablo ise 1-2 gün sürebilmektedir. 
Kişi birkaç dakika gecikmenin çok geç olacağını düşünerek mantıklı davranamayabilir. Maalesef kendisini deprem anında camdan, balkondan bırakan insanlar bu evreyi yaşamaktadır.

İkinci evre; pasifleşme. Depremzede olan kişi pasifleşmiş bir haldedir. Gelen kişilerin uyarılarını dinleyip, uygulamaya çalışmaktadır. Fakat genel olarak basit işleri bile yapmakta yetersiz ve beceriksiz davranmaktadır.

Üçüncü evre; toparlanma. Kişinin bu evrede kaygı düzeyi yüksek ve telaşlı bir hali vardır. Olayı sürekli düşünmekte ve bu olay rüyalarına kadar kendisini etkilemektedir. Herhangi bir seste tepkiler verebilir. Aslında travma yaşayan bireylerin çoğunun gösterdiği tepkileri göstermektedir. Sürekli depremi konuşur ve abartmaya eğilim göstermektedir. Bu durum sağlıklı bireylerde çok uzun sürmemekte birlikte 2,3 günde son bulurken bu durumun uzaması halinde mutlaka bir uzmandan yardım alınması gerekmektedir.

Hatta 3.11.2022 tarihinde yaşadığımız depremde oturdukları evin 1.katından atlayarak hayatını kaybeden Efe Altay Saral da ilk belirlemelere göre ilk evre olan şok evresinde bu davranışı sergilemiş olabileceğini düşünüyorum.
Uzmanların sık sık dile getirdiği deprem öldürmez sözü çok doğru. Yaşanan korku ve yanlış yapılan binalar öldürür. Deprem yönetmeliğine uygun yapılmayan ya da göz ardı edilen her bina ne yazık ki bir sonraki depremler için tehlike oluşturmaya devam ediyor.
Lütfen bu konu da korkuları olanlar bu korkularını geçer diye beklemeden gidermek yolunda adımlar atsınlar. Yine yeniden canımız yanmasın.