Kaynak, değerini ihtiyaç karşısında bulur. Hani insanın içi yanar; bir bardak su dünyalar değerindedir. Böyle bir susuzluk durumunda insanın gözü dünyayı görmez. Bir kartopunun yuvarlandıkça büyümesi gibi hızla insanın benliğini sarar. Bir duygusal ilişki ihtiyacı ve baskısı böyle bir şeydir. Bir duygusal ilişkiye olan hasret öylesine yakıcıdır ki, o yangınla ne kendi durumumuzu ne de karşımızdakini çok fazla düşünmeye fırsatımız olmaz.

Bir ilişkinin ilk anları insanın aklını başında alır. Tatlı bir esriklik, bir yel olur, alır götürür. Daha sonraları hiç akla gelmeyen sorunlar başlar. Bu sorunların ilk sırasında, bu ilişkide yer alan bireylerin birbirini yeterince tanımamış olması yer alır. Çünkü sevgi özlemi, bireylerin gözlerini adeta kör etmiştir. Muhtemelen tarafların, yokuş aşağı kayarcasına bu ilişkinin içine savrulmalarından çevrelerine dikkat etmek, karşılarındaki insanı tanımak şansları bile olamamıştır.

Sağlıklı bir ilişki için kişinin önce kendini iyi tanıması gerekir. Yaşamdan ve ilişkimden beklediğim nedir, diye sorup açıklıkla cevaplayabilmelidir. Karakter yapımız, daha çocukluğumuzda belirlenmeye başlar. Sevgiyi küçük yaşlarımızda aile içinde öğrenmeye –bazı örneklerde öğrenmemeye– başlarız. Okul ve sokak yaşamımızda pekiştirmelerimiz olur. Bu süreçte sevgi süreçlerine ilişkin eksikliklerimiz olursa, bunlar sonraki tüm yaşantımıza yansır.

Örneğin; sevginin ifadesi de daha çocukluk yaşlarından başlayarak öğrenilir. Öğrenilmediği zamanların da sorumlusu çocukluk yıllarıdır. Kişi, beğenip seçtiği bir başka insana olan duygularını ifade edemediği sürece sevgisinin yüceliğinin de fazla bir anlamı olmaz. İşin doğrusu; sevgi ifadesizliğinin kırılması ise hiç kolay bir iş değildir. Çoğu zaman ifadesizlik açmazına girmiş bireyin yardıma ve desteğe ihtiyacı kaçınılmaz olur.

Bazen beğenip seçtiğimiz gerçek kişi ile zihnimizdeki idol birbirinden çok farklıdır. Bunu kavradığımızda karşımızdakini değiştirebileceğimiz gibi bir fikre saplanırız. Bireylerin birbirlerini değiştirmeyi umarak bir duygusal ilişki dünyasında buluşmalarını pek akla yatkın bulmam. Ama sevgisizlik veya ifadesizlik sarmalını kırmanın yolu da bir ilişkide yer alan bireylerin karşılıklı destek ve paylaşımları ile gerçekleşir.

Anne ve babanın birlikte baskıcı bir karakter göstermeleri, çocuğun genelde sevgi açlığı ama aynı zamanda sevgi ifadesizliği ile sonuçlanır. Sevgiye aç ama ifadesiz iki birey, bir ilişkide buluştuklarında, konuşulamayan bir sorunlar yumağı da kendiliğinden oluşur. Bu durumda taraflardan birinin –belki kendi alışkanlıklarını da kırıp­– doğru adımı atması gerekir.

Sevgi ifadesizliği, bir duygusal ilişkide başa gelebilecek sorunlardan yalnız bir tanesidir. Bu sorunun ikizi, sevgi şımarıklığıdır. Doyurulamaz bir açlığa benzeyen sevgi şımarıklığı da çocuklukta ailede öğrenilen sorunlu karakter özelliklerinden biridir. Genelde anne veya babadan birinin çocuk üzerinde baskı uygularken diğerinin sınır tanımaz müsamahalı davranması sonucu oluşur. Bu sorunlu ortamda büyüyen çocuk ise büyüdükten sonraki duygusal ilişkilerinde benzer sevgi şımartılmalarını arar.

Durumun en vahim olduğu şekillerden biri, bireylerden birinin sevgi ifadesizliği, diğerinin ise sevgi şımarıklığı sorunlarıyla donanmış olduğu durumdur. Böyle bir ilişkinin sağlıklı süreklilik kazanması pek kolay bir durum değildir. Bu tür bir ilişkide bireylerin kendi sorunlu özellikleri nedeniyle her iki taraf, karşısındakinden şikâyet eder. Kimi zaman yolunda gidiyormuş gibi görünen –bir yanı ifadesiz, bir yanı şımarık– ilişki, ikide bir ruhsal gerilmeler nedeniyle aksamalar yaşar.

Sorunlu ilişkilerde taraflar, problemlerin çözümü için karşısındaki insanın kendisine açılmasını ve beklentilerini ifade etmesini bekler. Ama bilmezler ki; ifadesizlik karşılıklıdır. Çünkü yukarıda sözünü ettiğim iki ayrı sorun, aynı madalyonun farklı yüzleridir. Bu tür bir ilişkide taraflardan en az biri, net ve açık soruları sorabilmeli; diğeri de kendini ifade için gayret sarf etmelidir. Sağlıklı ve sürdürülebilir bir ilişkinin anahtarı, öncelikle kendine ve karşındakine doğru soruları doğru zamanda, doğru ortamda ve doğru biçimde sormaktır.