Kadın bir sabah uyanır ve sol elini kullanamaz durumdadır. Felç geçirmiş gibidir ve doktora gider. Fakat biyolojik hiçbir sonuç yoktur. Tüm araştırmalar ve incelemeler sonucunda durumun psikolojik olabileceği düşünülür.
Yapılan psikanaliz terapi sonucunda bastırdığı bilinçaltında oluşan bazı durumlar ortaya çıkar. Kocası onu aldatmıştır ve aslında süreç bu aldatılmanın öğrenilmesi sonucunda ortaya çıkmıştır. Peki niye sol elini kullanamaz? Uzun terapiler sonucunda bu da ortaya çıkar. Çünkü evlilik yüzü hala o parmaktadır bu örnek tipik bir konversiyon bozukluk vakasıdır. Konversiyon aslında psikolojik bir savunma mekanizmasıdır.
Konversiyon bozukluğu nedir?
Konversiyon bozukluğunun belirtileri çok farklı olabilir. Aslında ülkemizde sık görülen bir ruhsal rahatsızlıktır. Kelime anlamı ise ‘döndürme’dir. Konversiyon bozukluğu, çeşitli ruhsal sıkıntıların bedensel sorunlara dönüşmesi olarak da anlamlandırabiliriz. Bu hastalarda yapılan bütün tetkik ve incelemelere rağmen bir sonuç bulunamamaktadır.
Kadınlarda ise erkeklere oranla 2-3 kat daha fazla görülmektedir. Her yaşta görülebilir ama çocuklarda da nadiren görülebilir. Sıklıkla ise ergenlik ve gençlik döneminde ortaya çıkmaktadır.10 yaşın altında ve 35 yaşın üstünde ise seyrek görülür.
En sık görülen doktora başvurma nedeni ise bayılmalardır. Bayılmalar, sara benzeri nöbet geçirme, çırpınma, kasılma gibi belirtiler şeklinde olabilir. Bu tür belirtiler genelde diğer insanlarla birlikteyken ortaya çıkar; hasta yere yavaş düşer yaralanma ve bilinç kaybı pek görülmez. Etrafta konuşulanları duyabilir ancak cevap veremez ve bayılma genelde uzun sürelidir. Bazı hastalar bu bayılma sonrası yüksek sesle ağlayarak kendine gelir. Kendine gelirken saldırgan davranışlarda bulunma saçını, yüzünü yolma gibi taşkınlık belirtileri görülebilir.
Bayılma kadar sık başvuruya yol açmamakla birlikte konversiyon bozukluğunda görülebilen diğer belirti tipleri arasında vücutta bir bölgede (genelde kol veya bacak) uyuşma, hissizlik, hareketsizlik (kol veya bacağın tutmaması) veya güç kaybı, konuşamama, ses kısıklığı, körlük; bedenin herhangi bir yerinde titreme, sarsıntı veya istemsiz beden hareketleri (kol bacak atması) görülebilir. Belirtiler genelde bedenin sol tarafındadır.
Konversiyon bozukluğu; çeşitli ruhsal zorlanmalar karşısında bazı bireylerin tepki verme biçimidir, yani kişinin başa çıkamadığı sorunlar, çevresel olaylar (aile içi tartışma, ailevi sorunlar, şiddete maruz kalma, kendisine yakıştıramadığı bir olaydan dolayı kendisini suçlama veya başkaları tarafından suçlanma, aşırı korku, endişe, pişmanlık) olduğunda bu duruma verdiği tepkisi biçimidir.
Disosiyatif bozukluk sakin, kibar, insanları üzmek istemeyen ve onlara hayır diyemeyen insanlarda sık görülür. Buna dayalı olarak ta konversiyon bozukluğu olan ve çevresi ile sözel iletişim kuramayan ve sıkıntılarını paylaşamayan insanların bu sıkıntılarının bedene yansıyarak bir anlamda bedenleriyle sıkıntılarını dile getirdikleri düşünülmektedir. Belirtiler her tür ruhsal baskı yaratan olaya bağlı çıkabilir (yas, ölüm, tartışma, ekonomik güçlük, ailevi sorunlar)
Konversiyon belirtileri ruhsal olarak iki yarar sağlar: İlk olarak kişi kendisinde sorun yaratan ruhsal sıkıntıdan kurtulur, ayrıca dolaylı olarak rahatsızlığı nedeniyle çevresinin tutumu daha destekleyici hale gelip kendisine anlayış gösterilebilir. Bazı durumlarda ortaya çıkan belirtilerin kişinin yaşadıklarıyla bağlantısı olabilir örneğin görmemesi gereken bir olaya tanık olan bir kişide körlük veya işitmemesi gereken şeyleri işiten bir kişide konuşamama ortaya çıkabilir. Konversiyon bozukluğu olan kişilerin belirtileri bazen aile veya yakın akraba ve komşularda görülen hastalık belirtilerini taklit edebilir. Örneğin yakın çevresinde gerçek bir sara hastası veya bayılma tipi konversiyon bozukluğu olan bir kişide konversiyon bozukluğu oluşursa buna benzer bayılmalar görülebilir.
Tedavisi nasıl olmalıdır?
    Aile ve yakın çevrenin bu kişilerle sadece konversiyon belirtileri varken ilgilenmesi (yani sadece bayılınca, dili tutulunca...) sorunun sürmesine yol açar. Bu nedenle ailenin bu kişiye uygun ve destekleyici bir yaklaşımı genel olarak göstermesi konversiyon belirtileri varken özel bir tutum değişikliği göstermemesi yararlı olur. Tedavide ailenin doktorla iş birliği içinde olmasının tedavinin başarısı açısından büyük önemi vardır Üzücü veya sıkıntı verici bir olay sonrası bayılan ve bunun psikolojik kökenli bayılma olduğu doktorlar tarafından onaylanan kişiler aile ortamında bayıldığında onu sakin bir odaya alıp yalnız bırakmak hastaya daha iyi gelecektir. Bu tür hastalara soğan koklatma, soğuk duşa sokma, kolonya ile el ve yüzü ovulması, çevredeki herkesin başına toplanması gibi işlemler uygulamak yardımcı olmak yerine stresini daha da artırmaktan başka işe yaramaz. Bu bazen yıllarca sürecek ve kişilikte kısmi değişikliği hedefleyen psikoterapilerle olanaklıdır.