Herhangi bir durumda toplum içinde ya da grup içinde kendinizi nasıl tanımlarsınız? Uyumlu birisi mi yoksa bir asi mi? İnsanları takip eden bir takipçi mi, yoksa normları yıkan bir karşı çıkan mı? Birçok insan asi olduğunu düşünür. Bir grup içinde bir yanlışı gördüğünde sesini yükseltmekten çekinmeyen biri ya da sesini çıkarmasa da içten içe bunun yanlış olduğundan hiç şüphe duymayan birisi. Farklı olduğunuzu mu düşünüyorsunuz?

Fakat yapılan araştırmalar durumun hiç de düşündüğümüz gibi basit olmadığını söylüyor. Gerçekten farklı olup olmadığımız konusunda yapılan ciddi araştırmalardan biriside Solomon Asch adlı bir profesörün yaptığı Asch deneyidir.

Asch deneyi insanların içinde bulunduğu gruplara uymak amacıyla; grubun kararı yanlış bile olsa, %75 oranında grupla aynı doğrultuda karar aldığını kanıtlamıştı. Çıkan sonuçlardan ikincisi ise grup içinde bir kişinin bile duruma karşı çıkması; gruba uyma eğilimini %75’ten %50’ye düşürmesi. Diğer bir sonuçta; grubun büyüklüğüne paralel olarak grubun yazılı olmayan kurallarına uyma eğiliminin artış göstermesiydi. Yani kısaca insanlar, büyük çoğunlukla içinde bulundukları gruba ait olmak ya da dışlanmamak adına gruba ve çoğunluğa itaat etme eğilimdedir. Bu deneyden çıkan sonuçlar bugün hem toplumsal alanda hem de kişisel alanda yapılan bariz ve görünür yanlışlarda neden bu kadar ısrar edildiğinin bir bilimsel açıklaması gibidir. Tabii bu itaat eğilimi yanlışa ya da doğruya zıt kutuplu çalışabilir, ama nedense benim gördüğüm; bizim toplumumuzda genelde bu eğilimin yanlışta ısrar şeklinde gerçekleşmesidir.

Tüm bu bilgiler ışığında: Şimdi tekrar hayatınıza, çevrenize, ait olduğunuz gruplara bir bakın! Gerçekten kendi doğrularınızı mı yaşıyorsunuz? Hâlâ farklı olduğunuzu düşünüyor musunuz? Yoksa sen de herkes gibi misin? Tabii bu araştırmadan çıkan ve umut vadeden ikinci sonucu da atlamamak gerekir. Yani tek bir kişi bile gruba karşı çıktığında, diğer grup üyelerinin gruba itaat etme eğilimini %75’ten %50’ye düşürmesi toplumsal yanlışların değişimi konusunda da umut veriyor. Kısacası tek başına bile grup davranışlarına %25 etki edebilme olasılığı taşıyorsunuz. Ben tek başıma ne yapabilirim demeyin! Kim bilir, domino etkisi yaratarak değişimin öncüsü olabilirsiniz. Sevgilerimle…