Çocuklarla çalışan ve zamanının çoğunu çocukların bilişsel gelişimine ayıran bir psikolog olarak şunu söyleyebilirim ki, bir çocuk ne kadar dikkat etse de ne kadar öğrendiklerini hafızasında tutsa da bunları muhakeme etmeyi beceremediği yani eski öğrendiği bilgilerle yeni bilgileri arasına köprü kuramadığı takdirde zorluklar yaşayacaktır.  Bu durum ailesel ve eğitimsel anlamda da sıkıntılara neden olacaktır.

Muhakemenin; aslında kısaca yorum yapabilme, strateji geliştirme ve örüntü çözebilme gibi eğitim hayatımızda ve günlük hayatımızda tanımını yapabiliriz. Son zamanlarda sınav sistemiyle birlikte muhakeme yetisinin arttırılması amaçlanmaktadır. Artık sadece Türkçe dersi kapsamında düşünme, anlama, yorum yapma ve karar verme yetisi aranmamakta matematik dersi sorularında da anlaşılır olmak amaçlanmaktadır. Bir matematik sorusuna baktığımızda ilk olarak işlem becerisinden ziyade anlamak, yorumlamak ve sonrasında işlem becerisini kullanabilmek gerekmektedir. Yani son zamanlarda sınav sistemi bizden bunu beklemektedir.

Bu zamana kadar bahsettiğim tüm konuların aslında ne kadar iç içe olduğunu şu an daha rahat anlatabilmekteyim. Bir bilgiyi ilk defa gördüğümüzde o bilgiye yeteri kadar zaman ayırmak ve öğrenmeye çalışmak konusunda ilk çalışan mekanizma DİKKAT’tir. Yeteri kadar çalışma sonrasında bu bilgiyi unutmamak ve hatırlamak adına çalışan mekanizma ise HAFIZA’dır. Sonrasında ise öğrenilen bilgiyi doğru yorumlamak ve kullanmak konusunda çalışan mekanizma ise MUHAKEME’dir. Biz tüm bu fonksiyonları iyi bir şekilde kullanıyorsak eğitim sistemi bize başarıyı vadetmektedir.

Yöneticilerin veya başarılı insanların muhakeme yapma konusundaki yetenekleri ise yapılan incelemelerle yüksek bulunmuştur. Yani bir şirket yönetiyorsanız krizleri çözme konusundaki işlevselliğiniz yüksek olmalıdır. Bazen sizin de üstünüzde bulunan kişi sizin bir krize verdiğiniz tepki ile sizi eleştirmekte ya da tebrik etmektedir. Bu konu ise sizin hayatınızda size olumlu ya da olumsuz geri bildirimlere neden olmaktadır.

Bizler öncelikle eksiğin nerede olduğunu bulmalı ve kendimizi yormadan bir hayat geçirmek istiyorsak ona göre hareket planı yapmalıyız.